نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه مازندران- بابلسر- ایران.

2 دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه مازندران- بابلسر- ایران.

3 دانشیار دانشکده علوم ورزشی دانشگاه مازندران- بابلسر- ایران.

چکیده

تقویت‌ جسم، تربیت و آمادگی همه ‌جانبه‌ی آن مورد‌ توجه اسلام است، زیرا بدن انسان، ابزار تکامل ‌روح اوست. نوشتار پیش‌رو با استفاده از تحلیل ‌محتوای روایات، مستخرج از کتب ‌روایی شیعه و اهل ‌سنت صورت گرفته است. به جهت این‌که جامعه اسلامی نیاز به بررسی و انطباق فعالیت‌های اجتماعی به خصوص مقوله بازی و ورزش که به تعبیری ابزار تربیت انسانی می‌باشد با منابع دینی دارد. بر اساس بررسی‌های صورت گرفته و شناسایی مقوله‌‌های ورزش و بازی این نتیجه ملاحظه می‌گردد که تشویق به ورزش و بازی در روایات و مشارکت در آن از نظر تربیتی و همگانی بسیار مورد تأکید اسلام قرار گرفته است که این امر، نشان‌‌دهنده نگاه همه‌‌جانبه و مسئولیت‌پذیری اسلام به هر دو حوزه جسم و روان است و می‌توان ورزش و فعالیت‌‌های‌جسمانی را به ‌عنوان مهم‌‌ترین عامل‌ سلامتی و تندرستی دانست که باید در سبد کالای خانواده‌ها به صورت ثابت قرار گیرد. اما از دید حرفه‌ای با چالش‌‌هایی در ارتباط با بازی و ورزش روبروست که نیازمند اجماع متخصصان ورزشی، مرجعیت دینی و حکم‌رانی در کشور با تدوین قوانین جامع، یک‌پارچه، روزآمد و شاخص‌ها و ملاک‌‌های شفاف جهت رفع مسائل این حوزه می‌باشد. 

کلیدواژه‌ها

قرآن کریم.
ابن‌ابی‌جمهور، محمدبن‌زین‌الدین، عوالی اللئالی العزیزیة فی الأحادیث الدینیة، قم، سیدالشهداء، 1405ق.
ابن‌حجاج، مسلم، صحیح مسلم‏، مصحح: محمدفؤاد عبدالباقى، قاهره، دارالحدیث‏، 1412ق.
ابن‌حنبل، احمدبن‌محمد، مسند الإمام أحمدبن‌حنبل‏، محقق: غضبان عامر، بیروت، مؤسسه‌الرساله، 1416ق.
ابن‌رشد، محمدبن‌احمد، البیان والتحصیل والشرح والتوحید والتعلیل فی مسائل المستخرجه، محقق: محمدبن‌احمد عتبی، بیروت، دارالمغرب الإسلامی، 1408ق.
ابن‌شعبه‌حرانى، حسن بن على، تحف العقول عن آل الرسول، محقق: على‌اکبر غفارى، قم، جامعه مدرسین‏، 1404ق.
ابن‌شهر‌آشوب مازندرانى، محمدبن‌على، مناقب آل أبی‌طالب علیهم السلام، قم، علامه، 1379ق.
ابن‌فارس بن‌زکریا، ابوالحسین، معجم‌مقاییس‌اللغة، محقق: عبدالسلام محمدهارون، بیروت، دارالفکر، 1399ق.
ابن‌قدامه‌المقدسی، أبومحمد، المغنی، قاهره، مکتبه القاهره، 1968م.
ابن‌منظور، محمدبن‌مکرم، لسان العرب‏، محقق و مصحح: جمال‌الدین میردامادى‏، بیروت، دارالفکر، 1414 ق.
ابوداود‌سجستانی، سلیمان‌بن‌اشعث‏، سنن أبی‌داود، شارح: سیدمحمد سید، عبدالقادر عبدالخیر، قاهره، دارالحدیث‏، 1420ق.
انصاری، مرتضی‌، المکاسب، تبریز، غدیر، ۱۳۷۵ش.
انوری، حسن، فرهنگ بزرگ سخن، تهران، سخن، ۱۳۸۲ش.
ایروانی‌نجفی، علی‌بن‌عبدالحسین، حاشیه‌المکاسب، تهران، کیا، 1384ش.
بخارى، محمدبن‌اسماعیل‏، صحیح البخاری. ‏قاهره، المجلس الاعلى للشئون الاسلامیة، چاپ2، 1410ق.
برقى، احمدبن‌محمد، المحاسن، محقق و مصحح: جلال‌الدین محدث‏، قم، دارالکتب الإسلامیة، 1371ق.
پاینده، ابوالقاسم، نهج‌الفصاحه، تهران، دنیای دانش، 1363ش.
حرعاملى، محمدبن‌حسن‏، وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعه، قم، مؤسسه آل‌البیت (ع)‏، 1409ق.
حلبی، علی‌اصغر، دانشنامه‌عمومی، تهران، پیک ‌ترجمه ‌و ‌نشر، ۱۳۶۶ش.
‌حلی، حسن‌بن‌یوسف‌، تذکرة الفقهاء، قم، مؤسسه آل‌البیت (ع) لاحیاء‌التراث، 1969م.
خولی، امین أنور، ورزش و جامعه، ترجمه: حمیدرضا شیخی، تهران، ‌سمت، 1960م.
خویی، سیدابوالقاسم، مصباح الفقاهه، قم، انصاریان، 1371ش.
دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه، تهران، دانشگاه‌ تهران، 1377ش.
دیلمی، حسن‌بن‌محمد، إرشادالقلوب إلی‌الصواب، قم، شریف‌رضی، 1412ق.
راغب‌اصفهانی، حسین‌بن‌محمد، مفردات فی‌غریب‌القرآن، تحقیق: صفوان‌عدنان ‌داودی، قم، طلیعه نور، 1412ق.
راوندى، قطب‌الدین‌، سلوة الحزین المعروف بالدعوات‏، محقق: سیدمحمدباقر موحد ابطحی، قم، مدرسه امام مهدى (عج)، 1407ق.‏
رضوی، سیدمحمدحسین، اصول و مبانی تربیت‌بدنی، آمل، نشر شمال‌ پایدار، مؤسسه ‌فرهنگی‌‌هنری ‌دانشگاه‌ شمال، 1384ش.
روحانی، سیدمحمدصادق، فقه‌الصادق‌ (ع)، قم، دارالکتاب، چاپ ‌سوم، 1372ش.
سیوطی، جلال‌الدین، الجامع‌الصغیر ‌فی‌احادیث ‌البشیر‌ النذیر، بیروت، دارالفکر، 1401ق.
شرفی، محبوبه، «دستگاه خلافت عباسی و جریان‌های اجتماعی فتیان (جوان‌مردان)»، ‌مسکویه، 1388ش، دوره4، شماره12، صص133-156.
شهیدثانی، زین‌الدین ‌بن‌علی، الروضه ‌البهیه ‌فی ‌شرح ‌اللمعه ‌الدمشقیه، محقق: محمد کلانتر، بیروت، ‌احیاء التراث العربی، 1403ق.
صدوق، محمدبن‌علی، الأمالی، تهران، کتابچی، 1376ش.
صدوق، محمدبن‌علی‌، من‌لایحضره‌الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ ‌دوم، 1413ق.
طارمی، حسن؛ وهمن، فریدون؛ میرشکرایی، محمد، «بازی»، بنیاد‌ دائرة‌ المعارف ‌اسلامی، دانشنامه ‌جهان‌ اسلام، گروه فقه ‌و‌ حقوق و تاریخ اجتماعی، 1393ش.
طوسی، محمدبن‌حسن، المبسوط فی فقه الامامیه، محقق: محمدباقر بهبودی، تهران، مکتبه‌المرتضویه، ۱۳۸۷ق.
عاملى، بهاء‌الدین محمدبن‌حسین، الوجیزة فی علم‌الدرایة، محقق/مصحح: مرتضى احمدیان، قم، بصیرتى، 1390ق.
علی‌نژاد، محمد، سیری در ورزش و تربیت بدنی، تهران، رادین، 1377ش.
عمید، حسن، فرهنگ‌ فارسی عمید، تهران، امیرکبیر، 1389ش.
غفوری، فرزاد؛ افشار هنرور؛ حبیب هنری؛  منیره علی، «مطالعه انواع ورزش‌های ‌همگانی و تفریحات ‌مطلوب‌ جامعه و ارائه مدل برای برنامه‌ریزی‌های آینده»، طرح پژوهشی سازمان ‌تربیت‌ بدنی ‌جمهوری‌اسلامی ایران، 1386ش، ص49.
فهیمی، رجب‌علی، مفهوم‌شناسی بازی‌ها و سرگرمی‌ها، مجله الکترونیکی شبکه اجتهاد، دفتر تبلیغات اسلامی خراسان ‌رضوی، http://mag.ijtihadnet.ir، بی‌تا.
فیروزآبادی، محمد بن ‌یعقوب، ال‍ق‍ام‍وس‌ ال‍م‍ح‍ی‍ط‌ ع‍ل‍ی‌ طری‍ق‍ه‌ ال‍م‍ص‍ب‍اح‌ ال‍م‍ن‍ی‍ر و اس‍اس ‌‌ال‍ب‍لاغ‍ه، ‌بیروت، مؤسسة ‌الرسالة، 1426ق.
فیض‌کاشانی، محمدبن‌شاه مرتضی، المحجه‌البیضاء فی‌تهذیب‌الحیاء، ترجمه: محمدصادق عارف، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی، 1406ق.
قمى، عباس، سفینة البحار، قم، اسوه‏، 1414ق‏.
کاشفی‌سبزواری، حسین‌بن‌علی، فتوت‌نامه سلطانی، تهران، حوا، 1395ش.
کلینى، محمدبن‌یعقوب‏، الکافی. محقق/ مصحح: على‌اکبر غفارى و محمد آخوندى، تهران، دارالکتب الإسلامیة، 1407ق.
گلپایگانی، محمدرضا، مجمع المسائل، قم، دارالقرآن الکریم، 1405ق.
متقی، علی‌بن‌حسام‌الدین، کنزالعمال فی سنن الأقوال و الأفعال، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1419ق.
مجلسى، محمد‌باقر‏، بحارالأنوار ‌الجامعة‌لدرر‌أخبار‌الأئمة‌الأطهار ‌(ع)، بیروت، دارإحیاء‌ التراث‌العربی، 1403ق.
مشکینی‌اردبیلی، علی، مصطلاحات الفقه، محقق: حمید احمدی‌جلفایی، قم، ‌دارالحدیث، 1392ش.
مطهری، مرتضی، انسان کامل، قم، صدرا، 1383ش.
__________، فقه و حقوق (مجموعه آثار)، قم، صدرا، 1389ش.
مهدوی‌نژاد، رضا؛ معتمدی، پژمان، تاریخ تربیت‌بدنی و ورزش، اصفهان، دانشگاه ‌اصفهان، چاپ ‌سوم، 1384ش.
میرهادی، توران؛ ایرج جهانشاهی، فرهنگنامه کودکان و نوجوانان، تهران، شرکت تهیه و نشر فرهنگنامه ‌کودکان ‌و ‌نوجوانان، 1379ش.
نجفی، محمدحسن‌بن‌باقر، جواهرالکلام فی شرح شرایع الاسلام، بیروت، داراحیاء‌التراث‌العربی، ۱۹۸۱م.
نوشیران‌زاده، فاطمه، رابطه مشارکت ورزشی با هزینه‌های ورزشی و درمانی در بین اعضای هیئت علمی دانشگاه‌های تبریز، پایان نامه دوره کارشناسی ارشد، تبریز، دانشگاه پیام‌نور مرکز، 1390ش.
نیکوبخت، محمد، تربیت‌بدنی در آیینه فرهنگ‌و ادبیات ایران، تهران، نشر جهاد دانشگاهی دانشگاه شهیدبهشتی، 1380ش.
وفا، جعفر، «دین ‌و ‌تفریحات1»، مجله ‌پیام، 1389ش، شماره104، ص92.
Mull, R؛ Kathryn, F., Craig, G., Ross, M., Lynn Jamieson, M., Recreational sport management, Canada, Human Kinetics, 4th Edition, 2005.