دسترسی آزاد و رایگان به مقاله‌ها

دوفصلنامۀ «مطالعات فهم حدیث» نشریه‌ای با دسترسی باز و آزاد به مقاله‌های منتشر شده است. در نشریات با دسترسی آزاد، دسترسی به فایل تمام‌متن مقالات فراهم و رایگان است.

This is an Open Access Journal

حق نشر

دوفصلنامۀ «مطالعات فهم حدیث» تحت قوانین گواهینامۀ بین‌المللی کریتیو کامنز منتشر می‌شود. براساس این گواهینامه، نشریه اجازه اشتراک، انطباق و تخصیص مقالات منتشر شده را می‌دهد.

سیاست اخلاقی

سیاست‌های اخلاقی دوفصلنامۀ علمی‌ «مطالعات فهم حدیث» به‌طور داوطلبانه براساس اصول کمیتۀ بین‌المللی اخلاق نشر (COPE) و همچنین رعایت منشور اخلاقی نشریات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری جمهوری اسلامی ایران است و خود را ملزم به رعایت اصول ارزش‌های اخلاق حرفه‌ای می‌داند. مؤلفان، داوران، دبیران علمی و سردبیر در همکاری با این نشریه باید این اصول اخلاقی را رعایت کنند.

نشریه درصدد انتشار مقالات علمی – پژوهشی، مسئله‌محور و نوآورانه است.

نویسنده و افراد فعال در نشریه (سردبیر مجله، اعضای هیئت تحریریه، مدیرداخلی ویراستار و ناشر) می بایست قوانین و منشور اخلاقی نشریه را قبول کرده و در آن به توافق رسیده باشند .

تصمیم‌گیری‌های نشر و چاپ

تصمیم‌گیری منصفانه دربارۀ مقالات

محرمانه ماندن اطلاعات

رعایت منافع اشخاص

وظایف داوران

1-کمک به تصمیم گیری هیأت تحریریه

داوران در بررسی کیفی، محتوایی و علمی مقالات، به سردبیر نشریه یاری رسانده و یا از طریق ارتباط اعضای تحریریه با نویسنده محترم به بهبود و ارتقاء کیفی و محتوایی مقالات کمک کنند

2-سرعت عمل

داوران انتخاب شده می بایست بعد از بررسی اولیه، بلافاصله سردبیر نشریه را در جریان نتیجه آن قرار دهند که شامل:

عدم داوری مقاله به دلیل نبودن موضوع مقاله در حوزه کار داور، کمبود وقت یا... است

داوری همراه با تآخیر به دلیل شلوغ بودن وقت، عدم دسترسی به امکانات کافی و... است

3-محرمانه بودن اطلاعات

کلیه اطلاعات موجود در مقالات می بایست برای داور محرمانه تلقی شده و داور در حفظ آن بکوشد .

4-داوری با ارائه مستندات و استدلال‌های علمی و شفاف

داوری مقالات می‌بایست بر اساس مستندات علمی و استدلال کافی باشد، با وضوح و به روشنی بیان شود و این مدارک به نشریات و نویسندگان ارائه شود و از اعلام نظر سلیقه‌ای، شخصی‌، نژادی و مذهبی و غیره در داوری مقالات خودداری کند.

5- توجه به منابع استفاده شده در مقاله

توجه به منابع استفاده شده در مقاله از دیگر وظایف داوران است. کلیه تحقیقات، موضوعات و نقل قول‌هایی که در مقاله استفاده شده است می‌بایست با ارجاع‌دهی کامل در کتابنامه همراه باشد.

6- عدم داوری مقالات با مقاصد شخصی

داوران مقالاتی که منافع اشخاص، مؤسسات و شرکت‌های خاصی به وسیله آن حاصل می‌شود یا روابط شخصی در آن مشاهده میشود را نمی‌بایست برای داوری قبول کنند.

1- ارائه مقالات علمی و استاندارد

نویسندگان مقالات را به صورت علمی و منسجم، مطابق استاندارد نشریات آماده کنند. روش به کار رفته در مقاله با دقت و عینی انجام گرفته و داده ها به صورت صحیح گزارش شود. از طریق ارجاع دهی کامل، حقوق سایر اشخاص در مقاله رعایت شود. از ابراز موضوعات حساس و غیراخلاقی، سلیقه ای و شخصی، نژادی و مذهبی و اطلاعات جعلی و نادرست و ترجمه از آثار دیگران بدون ذکر عنوان در مقاله خودداری شود.

2-ارائه داده های خام در صورت نیاز

از نویسنده خواسته شود در صورت نیاز داده های خام، مصاحبه‌ها و یا پرسشنامه ها و سایر ابزار به کار رفته در تحقیق را ارائه و معرفی نماید. دسترسی عمومی به این اطلاعات ( سازگار با بیانیه ALPSP –STM) به بهبود کار مقالات کمک می نماید.

3-اصالت مقاله ارائه شده

مقالات ارائه شده توسط نویسندگان می‌بایست کار خود نویسنده ارائه کننده مقاله بوده و هر‌گونه استفاده از تحقیقات سایر افراد با ذکر منبع در مقاله آورده شود.

4-عدم انتشارهمزمان یک مقاله یا مقاله پذیرش و چاپ شده

ارائه همزمان یک مقاله به چند نشریه یا مقالات منتشر شده یا پذیرش شده به سایر نشریات خلاف قوانین است.

5-ذکر ارجاع‌دهی مناسب

ارجاع دهی شامل ذکر کلیه کتاب‌ها، نشریات و پایگاه های اینترنتی و سایر تحقیقات اشخاص در به شیوۀ APA است.

ذکر فرد مسئول و همکاران در مقاله و دقت در عدم وجود اسامی غیرمرتبط

فرد مسئول مقاله کسی است که در تهیه، آماده‌سازی، طراحی و اجرای مقاله سهم عمده را به عهده داشته است و سایر نویسندگان نیز به عنوان همکار در مقاله ذکر می‌شوند و نویسنده اصلی مقاله می‌بایست نسبت به وجود نام و اطلاعات تمامی نویسندگان و نبود نامی غیر از نویسندگان مقاله اطمینان حاصل کند، همچنین کلیه نویسندگان مقاله را مطالعه و نسبت به ارائه آن به توافق رسیده باشند.

اطلاع‌رسانی در خصوص وجود خطرات احتمالی برای انسان‌ها یا سایر موجودات زنده

هر‌گونه خطراتی که به واسطه تحقیق هر نویسنده، متوجه انسان‌ها یا سایر موجود می‌شود، می‌بایست به وضوح در مقاله ذکر شده باشد.

نویسندگان می‌بایست کلیه پشتیبان‌های مالی مقاله خود را نیز معرفی کنند.

نویسنده در هر زمانی که متوجه هر‌گونه خطا و بی‌دقتی در مقاله خود شود، نشریه را در جریان آن قرار داده، نسبت به اصلاح آن اقدام کند و مقاله را بازپس گیرد.

نظامنامه اخلاقیات برای تحقیقات و انتشارات علمی

 به منظور احقاق عدالت در تحقیقات و انتشارات علمی نظامنامه ای طراحی و تدوین شده است که رفتار علمی و آکادمیک تمامی افراد مربوطه را تضمین میکند. این نظامنامه در سه زیرمجموعه ی نویسنده، ویراستار، و بازنگر تنظیم گردیده است.

 نظامنامه اخلاقیات برای نویسندگان:

 اصالت: در این قسمت بر اهمیت نوآوری و اصالت مقالات تاکید شده است. قوانینی که برای این بخش تنظیم گردیده نویسنده را از ارائه ی مقالات چاپ شده در مجلات دیگر و یا ارائه ی مجدد مقالاتی که توسط هیات داوری مجله رد شده اند و یا شرایطی از این قبیل منع کرده است. در عین حال در شرایط خاصی ارائه ی مجدد مقالات ممکن میباشد.

• سرقت ادبی: در این قسمت تمامی مصادیق سرقت ادبی که در مقالات ارائه شده میباشند از طرف ویراستاران مجله مورد بررسی دقیق قرار خواهد گرفت و طبق قوانین و ضوابط برخورد مقتضی صورت خواهد گرفت.
• منافع مشترک: قبل از ارائه مقاله، نویسنده میبایست منابع طرح مالی را تبیین کند. این گونه از قوانین تمامی افراد دخیل در نگارش مقاله را در بر میگیرد و افراد موظفند از ارائه مقالات در شرایطی که منافع مشترک بین هیات نویسنده و هیات داوری و بازنگری وجود دارد اجتناب نموده و بر طبق موازین تغییرات لازم را در پروسه ارائه مقاله اعمال نمایند.
• بازنگری کارشناسانه: در این مرحله مقالات مورد بازنگری کارشناسانه قرار میگیرند با تاکید بر اینکه هیچ یک از طرفین ارائه دهنده و هیات بازنگری اطلاعاتی از هویت فرد مقابل پیدا نخواهند کرد. این قانون، بازنگری مقالات در صورت کشف هویت طرفین را منع کرده است.
• ظرافت یا دقت: در این قانون نویسندگان مقالات در برابر محتوای ارائه شده در مقالات مسئول شناخته شده اند. نویسندگان نه تنها باید اطلاعات کافی و دقیقی را که در محتوای ذکرشده در مقالات موجود است ارائه دهند بلکه در صورت آگاهی از هرگونه کاستی و ایراد در نگارش میبایست ویراستار را در جریان کامل بگذارند.
• هویت نویسندگان: این قوانین بیانگر اصول معرفی نویسندگان بر اساس میزان و نحوه مشارکت در نگارش، تهیه، و تدوین مقالات میباشد. در هنگام ارائه مقاله، نویسنده مسئول میبایست یک نسخه از مقاله را به تمامی نویسندگان مقاله ارسال نماید.
• حقوق بشر: بر طبق قانون و نظامنامه اخلاقیات در هر مرحله از ارائه مقالات میبایست قوانین حقوق بشر اعم از زندگی خصوصی، آزادی، و سایر حقوق فردی اشخاص در نظر گرفته شود.
• وقت شناسی: تمامی امور مربوط به ارائه مقالات باید در چهارچوب محدودیت های زمانی معین انجام گیرد. در صورتی که به دلایلی نیاز به افزایش زمان برای نگارش احساس میشود باید با هماهنگی و اجازه ویراستار به زمان نگارش و ارائه مقاله افزوده شود.

• قدردانی

   نویسندگان باید به مراکز یا افرادی که در شکل‌گیری پژوهش آن‌ها اثرگذار بودند، اشاره کرده و از کمک آن‌ها قدردانی کنند. همچنین در صورت وجود حامی مالی پژوهش، در این بخش ذکر شده و قدردانی شود.

 نظامنامه اخلاقیات برای ویراستاران:

 علاوه بر قوانین مربوط  به وقت شناسی، ظرافت، و بازنگری کارشناسانه قوانینی نیز برای ویراستاران تنظیم شده است.

 استقلال: ویراستاران باید از هرگونه دخالت و اعمال قلم و سلیقه در نگارش مقالات خودداری نمایند.

• تعصب: ویراستاران باید از هرگونه عملی که بصورت متعصبانه محتوای علمی را تحت الشعاع قرار دهد و تغییرات جهت گیرانه ای در محتوا ایجاد کند اجتناب کنند.
• محرمانگی: تمامی روند های اداری و رسمی باید در چهارچوب حفظ اطلاات محرمانه پروسه ی ارزیابی قرار بگیرند. تنها در شرایطی  که مجوز لازم از طرف ویراستاران صادر شود قانون مربوط به گمنامی ویراستاران میتواند شکسته شود.
• کیفیت ارزیابی: حداقل دو تن از ویراستاران برای اظهار نظر و ارزیابی مقاله دعوت خواهند شد. برای بهینه سازی عملکرد مجله، اینگونه امتیازات و نمرات بصورت دوره ای توسط ویراستاران مورد بررسی قرار خواهند گرفت.
• کیفیت تصمیمات: ویراستاران میبایست نظرات خود را بصورت مستند و واضح در یک نامه با بهترین کیفیت علمی در اختیار نویسندگان قرار دهند.
• صلاحیت: مسئولیت گزینش هیات ویراستاری و اختیارات و صلاحیت های اشخاص بر دوش ویراستاران است. ویراستاران میبایست تمامی اصول وحقوق مربوط به نویسندگان، ویراستاران و غیره را در نظر گرفته و میزان اختیارات و صلاحیت ها را تعیین نمایند.
• کارکرد: ویراستار مسئول تنظیم و طراحی ضریب کارکرد مجله میباشد. این امر بر اساس سطح پذیرش مقالات، دوره های انتشار و هرگونه امور دیگری مربوط به پذیرش و چاپ مقالات انجام میگردد.

   نظامنامه اخلاقیات برای بازنگران:

 علاوه بر حیطه های قانونی مشترک با نویسندگان و ویراستاران، بازنگران نیز از قوانین منحصر به خود برخوردار هستند.

• روابط دوسویه: از محققینی که مقالات خود را به مجله ارائه میکنند انتظار میرود که دعوت مجله را مبنی بر ارزیابی مقالات دیگر بپذیرند.
• حق عدم پذیرش ارزیابی: در شرایطی که فردی خود را از لحاظ قانونی و علمی توانا یا مجاز نمیابد و صلاحیت کافی برای ارزیابی حیطه ها و مقالات خاص ندارد میبایست امتناء خود را از بازنگری غیر علمی و غیر اصولی اعلام دارد.

 کد های عملیاتی و کنش های نمونه کمیته ی اخلاقیات انتشار

 1)     ویراستاران

 سردبیران موظف به برآوردن نیاز خوانندگان و نویسندگان، تلاش مداوم در جهت ارتقاء مجله، تضمین کیفیت مطالب منتشر شده، آزادی بیان، انسجام ذخائر علمی و موارد مشابه میباشند.

 2)     خوانندگان

 خوانندگان موظف به شناخت سرمایه گزاران حوزه ی پژوهش میباشند.

 3)     تعامل با نویسندگان

 سردبیر باید تصمیماتی که مبنی بر قبول یا رد یک مقاله است را بر اساس اهمیت، نوآوری، شفافیت و اعتبار مقاله بگذارد. همچنین غیر از مواقع ضروری بر تصمیم خود پایدار باشند. باید همواره قابلیت دفاع از اظهارات خود را داشته و دستور العملی را برای نویسندگان فراهم کند.

 4)     تعامل با بازنگران

 سردبیر باید راهنما و دستور العمل و قوانینی را برای بازنگران فراهم کند و آن را مرتبا به روز نمایی کند. ضمنا باید سیستمی را فراهم نماید که در آن اصل محرمانگی هویت ها رعایت شود.

 5)     تعامل با اعضای هیات ویراستاری:

 سردبیر باید راهنما و دستور العمل و قوانینی را برای ویراستاران فراهم کند و آن را مرتبا به روز نمایی کند.

 6)     تعامل با دانشگاه بین المللی امام خمینی

 این تعامل اساسا بر اساس قوانین استقلال ویراستاری میباشد به این معنا که انتشار هر مقاله ای باید بدون دخالت دانشگاه صورت پذیرد. این تعامل از طریق قراردادهایی تثبیت شده است و با کد های عملیاتی و کنش های نمونه کمیته ی اخلاقیات انتشار مطابق میباشد.

 7)     فرایند های بازنگری ویراستاری و کارشناسانه

  ویراستاران باید این اطمینان را ایجاد کنند که تصمیمات عادلانه و غیر متعصبانه و در دراز مدت گرفته میشوند. در این قانون نیز همانند تعامل با بازنگران ویراستاران باید سیستمی را فراهم نماید که در آن اصل محرمانگی هویت ها رعایت شود.

 8)     تضمین کیفیت

 ویراستاران باید تمام تلاش خود را برای تحقق استانداردهای کیفیت انجام دهند.

 9)     حفاظت از اطلاعات اشخاص

 فارغ از هرگونه آیین نامه داخلی ویراستاران موظف به حفاظت از اطلاعات شخصی و خصوصی افراد میباشند. فقط در شرایطی که منافع جمعی و عمومی تحت الشعاع قرار بگیرد و این منافع بر مضرات احتمالی غلبه کند میتوان اینگونه اطلاعات را منتشر کرد.

 10)  تشویق به تحقیق اخلاق مدارانه

 ویراستاران باید نه تنها بر اساس قوانین بین المللی که توسط ارگانهای خاصی همچون AERA و BERA تایید میشوند مقالات را منتشر کنند بلکه نباید به تاییدیه بسنده کرده و میبایست صحت این تاییدیه را مورد ارزیابی قرار دهند.

 11)  مهار کردن هرگونه اختلال عملکرد

 این موضوع هر دو گروه مقالات منتشر شده و نشده را دربر میگیرد. پذیرش یا عدم پذیرش مقالات باید در چهارچوب کنترل اینگونه اختلالات و بر اساس کد های عملیاتی و کنش های نمونه کمیته ی اخلاقیات انتشار بوده و پاسخ مناسبی برای افرادی که تحت تاثیر این اختلالات هستند فراهم کنند و در صورت عدم موفقیت بررسی و پیگیری این موضوع را به افرادی با اختیارات بالاتر بگذارند و در پیدا کردن راه حل مناسب پافشاری کنند.

 12)  تضمین انسجام پیشینه علمی

 تمامی بیانیه های ابهام آمیز و مورد ایراد میبایست در اسرع وقت تصحیح و مطابق با کد های عملیاتی و کنش های نمونه کمیته ی اخلاقیات انتشار گردد.

 13)  مالکیت معنوی

 ویراستاران باید به قوانین مربوط به مالکیت معنوی آگاه باشند و بر این اساس در تعامل با دانشگاه بین المللی امام خمینی از هر گونه تخلف در این زمینه جلوگیری به عمل آورند.

 14)  تشویق مناظرات

 ویراستاران باید پذیرای انتقادات بوده و برای افرادی که مورد انتقاد قرار میدهند اجازه و فرصت دفاع و پاسخگویی فراهم نمایند.

 15)  شکایات

 پاسخگویی به شکایات باید بصورت مستمر انجام شده و پاسخ مجدد برای طرح شکایت افرادی که از پاسخ ابتدایی قانع نشده اند فراهم شود. این موضوع باید با قوانین کد های عملیاتی و کنش های نمونه کمیته ی اخلاقیات انتشار مطابق باشد.

 16)  توجه به امور بازرگانی

 باید سیاستها و سیستمهایی بر مبنای محتوای مجله از سوی مجلات اتخاذ شوند که اختلالی در تصمیمات ویراستاری ایجاد نکنند.

 شکایات و پژوهش خواهی

 در این زمینه ویراستاران باید بر اساس نمودار گردشی کد های عملیاتی و کنش های نمونه کمیته ی اخلاقیات انتشار عمل کنند و تا رسیدن به راه حل مناسب از پاسخگویی به شکایات امتناع نکنند.

 قوانین مربوط به حق نشر

 تمامی نویسندگان باید از حق انتخاب در دسترس قرار دادن مقالات تحت عبارت

 Creative Commons Attribution NonCommercial (CC BY NC) بهره مند شوند که مجوز استفاده و انتشار مطالب را تحت حقوق نشر صادر می کند.

 رضایت آگاهانه

 تمامی شرکت کنندگان در امور چاپ مقالات از حق و حریم خصوصی بهره مند هستند و هیچ فردی اجازه نقض این حقوق را مگر در شرایطی که رضایت آگاهانه افراد کسب شده باشد ندارد. این موضوع میبایست قبل از انتشار مقالات بررسی و تامین گردد. رضایت بر طبق قوانین و اصول محلی میبایست بصورت مکتوب فراهم گردد.