نوع مقاله : پژوهشی
نویسندگان
1 استاد دانشکده معارف و اندیشه اسلامی دانشگاه تهران.
2 دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه اراک.
چکیده
عالمان اسلامی از روش‌ها و منابع گوناگونی برای شرح حدیث استفاده نموده‌اند و در میان این منابع پس از قرآن، مجموعه روایات قرار دارند که سابقه‌ای دیرین و مرتبه‌ای والا دارند. با توجه به این‌که نقش برخی احادیث نسبت به دیگر روایات، به مثابه مبین، مقید، مخصّص بوده و در فهم مراد معصوم مؤثر است، لذا مراجعه به احادیث هم‌موضوع و تشکیل خانواده حدیث ضروری است. چون این دانش در آغاز راه است نیاز است که مبانی، قواعد و روش‌های فهم حدیث با سیر و تفحص در شروح به دست آید، دقیقاً کاری که در روش‌های تفسیر قرآن شده است، در روش‌های فهم حدیث نظیر شود. یکی از شروح نگاشته شده بر کافی، کتاب «صافی در شرح کافی» اثر ملاخلیل قزوینی به زبان فارسی است که به دنبال شرح احادیث به صورت روشمند بوده و استفاده فراوانی از دیگر احادیث نموده است، لذا تفحص در چگونگی استفاده از احادیث در فهم دیگر احادیث که توسط وی انجام گرفته، شایسته تحقیق است. روش مؤلف در زمینه فهم احادیث با استناد به شبکه مفهومی روایات، تحت عناوینی چون کشف معنا از رهیافت نُسخه‌شناسی، ادبیات عرب، قاعده سیاق، سبب ورود حدیث، وقایع تاریخی، معانی باطنی و مصادیق فراعرفی، مباحث فقهی، خانواده حدیث و مباحث کلامی برآمده از دیگر روایات قرار گرفته است. نوشتار حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و با مراجعه به منابع کتابخانه‌ای انجام پذیرفته و موضوع آن تاکنون به این شکل مورد بررسی قرار نگرفته است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
)