نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

3 استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، مرکز آموزش عالی اقلید، ایران

چکیده

محدث ارموی، از محققان و دانشمندان معاصر، مصحّح بسیاری از میراث مکتوب شیعی در حوزه‌های مختلف مانند تفسیر، حدیث، کلام، تاریخ، رجال، عرفان و ...، همچنین مؤلف شرحی مفصل بر دعای ندبه است. تلاش‌های حدیث‌پژوهی وی غیر از شرح دعای ندبه در مقدمه‌ها، پانوشت‌ها و تعلیقات متعددی که بر آثار تحقیقی خود نوشته است و گاه به سبب تفصیل به مثابه‌ی تألیف مستقلی محسوب می‌شود، بازتاب یافته است. در این پژوهش با بکارگیری روش توصیفی- تحلیلی ضمن واکاوی و تأمل در تلاش‌های ارموی در آثار حدیثی، مبانی مورد توجه وی در بررسی سند، متن و خاستگاه احادیث استخراج شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که عقیده به لزوم احراز صحت حدیث از جهت صدور از معصوم یا غیر آن و ارزیابی رجال سند از مبانی وی در بررسی‌های سندی و عقیده به لزوم بررسی‌های متن حدیث از جهت عدم مخالفت با قرآن، سنت، حدیث، تاریخ قطعی، ضروریات دین و مذهب، همچنین لزوم علو مضامین و فصاحت و بلاغت در متن صادره از معصوم (ع) از مبانی متن‌پژوهی محدث ارموی است. همچنین وی در بررسی خاستگاه احادیث بر ضرورت اخذ حدیث از منابع معتبر تأکید دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

قرآن کریم.
ثقفی، ابراهیم‌بن‌محمد، الغارات، محقق و مصحح: سیدجلال‌الدین حسینی ارموی، تهران، انجمن آثار ملی، 1395ق.
جهان‌بخش، جویا. «آشنایی با مصححان و محققان: مرحوم محدث ارموی احیاگر میراث تشیع». آینه میراث 2، 5 و 6(1378): 73-83.
حسینی‌ارموی، سیدجلال‌الدین، تعلیقات نقض، تهران، انجمن آثار ملی، 1358ش.
____________________________، شرح دعای ندبه، به اهتمام: رضا استادی؛ محسن احمدی تهرانی، قم، کتابخانه تخصصی علوم حدیث، 1394ش.
حسینی‌اشکوری، احمد، تراجم الرجال، قم، کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی، 1414ق.
خوانساری، محمدبن‌حسین، شرح آقاجمال خوانساری بر غررالحکم و دررالکلم، محقق و مصحح: جلال‌الدین حسینی ارموی محدث، تهران، دانشگاه تهران، چاپ چهارم، 1366ش.
خویی، ابوالقاسم، معجم الرجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة، بی‌جا، بی‌نا، 1413ق.
رازی، علی‌بن‌عبیدالله، فهرست أسماء علماء شیعه و مصنّفیهم، محقق: سیدجلال‌الدین حسینی ارموی، به کوشش سمامی حائری، محمد؛ مرعشی، محمود، قم، کتابخانه عمومی آیت‌الله مرعشی نجفی، 1366ش.
رحمان‌ستایش، کاظم، آشنایی با علم رجال، قم، دارالحدیث، چاپ دوم، 1397ش.
شریفی، محمد، علی‌محمد میرجلیلی، و علیرضا لک‌زایی. "روش و مبانی فهم حدیث علامه مجلسی در کتاب السماء و العالم". مطالعات فهم حدیث 5، 10(1398): 239-259.  doi:10.30479/mfh.2019.1619
صدرایی‌خویی، علی، «سیدجلال‌الدین محدث ارموی»، میراث حدیث شیعه، 12(1383): 447-459.
فضل‌بن‌شاذان، ابومحمد، الإیضاح، مصحح: سیدجلال‌الدین حسینی ارموی، تهران، دانشگاه تهران، چاپ چهارم، 1398ش.
قضاعی، محمدبن‌سلامه، شرح فارسی شهاب الأخبار، مصحح: سیدجلال‌الدین حسینی ارموی، تهران، مرکز انتشارات علمی و فرهنگی، 1361ش.
کلینی، محمدبن‌یعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1407ق.
گیلانی، عبدالرزاق محمدبن‌هاشم، شرح فارسی مصباح الشریعة و مفتاح الحقیقة، مصحح: سیدجلال‌الدین حسینی ارموی، تهران، صدوق، 1366ش.
محمدی‌ری‌شهری، محمد، شناختنامه حدیث، قم، دارالحدیث، 1397ش.
مدیرشانه‌چی، کاظم، علم الحدیث، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1385ش.
مسعودی، عبدالهادی، روش فهم حدیث، تهران، سمت، چاپ هفتم، 1392ش.
میرجلیلی، علی‌محمد، حسن رضایی هفتادر، و یاسر ملکی. "پیش‌فرض‌ها و مبانی فهم و نقد روایات از دیدگاه امام خمینی (ره)". مطالعات فهم حدیث 4، 7(1396ش): 55-79.  doi:10.30479/mfh.2018.1302