• ثبت نام
  • ورود به سامانه
  • English

مطالعات فهم حدیث

  1. صفحه اصلی
  2. تحلیل مضمون شکر در دعای عرفه ی امام حسین (ع)

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

تحلیل مضمون شکر در دعای عرفه ی امام حسین (ع)

    نویسندگان

    • محمد مصطفائی 1
    • بتول گرایلی 2
    • فرزاد دهقانی 3

    1 استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران

    2 دانشجوی کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران.

    3 استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران

,

نوع مقاله : پژوهشی

10.30479/mfh.2023.18381.2222
  • مشخصات مقاله
  • مراجع
  • دریافت فایل
  • ارجاع به این مقاله
  • آمار
  • هم رسانی

چکیده

شکر از مهمترین فضائل اخلاقی ـ دینی است تا آن‌جا که می‌توان گفت شکر نه تنها یک فضیلت اخلاقی بلکه باطن و روح آن‌هاست چراکه به تصریح قرآن، گزینه‌های پیش روی انتخاب انسان، بیرون از دوگانه‌ی شکر یا کفر نیست. دعای عرفه‌ی امام حسین (ع)، دعایی طولانی است که عمده‌ی مضامین آن پیرامون حمد و شکر خداوند است و از این نظر، برای تعریف و استنباط ابعاد مختلف شکر با رویکرد دینی که هدف پژوهش حاضر است، منبعی مناسب به نظر رسید. برای نیل به هدف این پژوهش روش تحلیل مضمون انتخاب گردید زیرا روشی کارآمد برای سامان‌دهی و غنی‌سازی داده‌های کیفیِ پراکنده است. در بررسی لغوی و اصطلاحی شکر، روشن شد که حقیقت شکر، ادای حقِّ مُنعِم به معنای «تأمین رضایت» اوست. تحلیل مضمون شکر در دعای عرفه ضمن تأیید گزاره‌ی فوق، از مجموع 70 مضمون پایه و 10 مضمون سازمان‌دهنده، سه مضمون «فراگیرِ نعمت‌شناسی»، «چرایی حمد و شکر» و «چگونگی حمد و شکر» را نتیجه داد. در واقع تمامی مضامین مرتبط با شکر در دعای عرفه، ذیل سه عنوان کلی فوق دسته‌بندی و این سه محور، به واسطه‌ی مضامین سازمان‌دهنده‌ی مرتبط با هریک، تبیین می‌شوند.

کلیدواژه‌ها

  • شکر
  • دعای عرفه
  • امام حسین (ع)
  • حمد
  • نعمت

موضوعات

  • مطالعات فهم حدیث
  • XML
  • اصل مقاله 484.71 K
  • RIS
  • EndNote
  • Mendeley
  • BibTeX
  • APA
  • MLA
  • HARVARD
  • CHICAGO
  • VANCOUVER
مراجع
قرآن کریم، ترجمه محمدمهدی فولادوند، تهران، دارالقرآن الکریم، ۱۴۱۸ق.
ابن‌منظور، محمد، لسان العرب، بیروت، دار صادر، چاپ سوم، 1414ق. 
اخوان‌مقدم، زهره، و زهرا حبیب‌پور. "تحلیل محتوای دعای عرفه منسوب به امام حسین (ع)". پژوهشنامه معارف حسینی، 8(1396): 99-116.
پسندیده، عباس، الگوی اسلامی شادکامی با رویکرد روان‌شناسی مثبت‌گرا، قم، دارالحدیث، چاپ سوم، 1395ش.
توانایی، محمدحسین، و فاطمه کاظم‌خلج. "شیوه‌های تقویت باورهای اعتقادی در قرآن کریم و دعای عرفه امام حسین (ع)". قرآنی کوثر، 60(1396): 67-94.
جعفری، محمدتقی، نیایش امام حسین در عرفات، بی‌جا، مؤسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری، چاپ پنجم،1392ش.
خوش‌قامت، محدثه، و الهه شاه‌پسند. "ارتباط دو مفهوم شکر و شرک در قرآن کریم»، مشکات، 136(1396):7-23.dor:20.1001.1.16838033.1396.36.3.2.8
رضوانی‌پور، مهدی، «جلوه‌ی شکر در دعای عرفه»، در عرفان عرفه: مجموعه مقالات و سخنرانی‌های همایش عرفان عاشورا با محوریت دعای عرفه، گردآورنده: فاطمه طباطبائی، بی‌جا، عروج، 1391ش.
راغب‌اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، بی‌جا، الکتاب، چاپ دوم، 1404ق.
سجادی، سیده‌رقیه، محمد عترت‌دوست، و پروین بهارزاده. "آسیب‌شناسی جامعه اسلامی مبتنی بر تحلیل محتوای خطبه فدکیه حضرت زهرا (س)". مطالعات فهم حدیث 9، 18(1402): 9-35. doi:10.30479/mfh.2023.15936.2019
شیخ‌زاده، محمد و دیگران، تحلیل مضمون: مفاهیم، رویکردها و کاربردها، تهران، لوگوس، 1399ش.
طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیرالقرآن، ترجمه و تحقیق: سیدمحمدباقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، 1374ش.
طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، تهران، کتابفروشی مرتضوی، 1375ش.
عابدی‌جعفری، حسن، محمدسعید تسلیمی، ابوالحسن فقیهی، و محمد شیخ‌زاده. "تحلیل مضمون و شبکه مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده‌های کیفی". اندیشه‌ی مدیریت راهبردی، 10(1390): 151-198. doi: 10.30497/smt.2011.163
عسکری، ابوهلال، الفروق اللغویه، مصحح: محمد ابراهیم سلیم، قاهره، دارالعلم و الثقافه، بی‌تا.
علاءالدین، سیدمحمدرضا، محمدجواد صفا، و نجمه‌السادات علاءالدین. "دعای عرفه و سبک زندگی اعتقادی". قرآنی کوثر، 66(1399): 41-60.
قرشی‌بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ ششم، 1412ق.
قمی، عباس، مفاتیح الجنان، قم، کتاب آشنا، چاپ سوم، 1393ش.
کلینی، محمد، اصول الکافی، تصحیح: علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، 1407ق.
مصباح‌ یزدی، محمدتقی، شرح خطبه فدکیه، اصفهان، مرکز تحقیقات رایانه ای قائمیه، 1391ش.
    • تعداد مشاهده مقاله: 1,807
    • تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,010
مطالعات فهم حدیث
دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 19
مهر 1402
صفحه 185-208
فایل ها
  • XML
  • اصل مقاله 484.71 K
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
  • RIS
  • EndNote
  • Mendeley
  • BibTeX
  • APA
  • MLA
  • HARVARD
  • CHICAGO
  • VANCOUVER
آمار
  • تعداد مشاهده مقاله: 1,807
  • تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,010

APA

مصطفائی, محمد , گرایلی, بتول و دهقانی, فرزاد . (1402). تحلیل مضمون شکر در دعای عرفه ی امام حسین (ع). مطالعات فهم حدیث, 10(1), 185-208. doi: 10.30479/mfh.2023.18381.2222

MLA

مصطفائی, محمد , , گرایلی, بتول , و دهقانی, فرزاد . "تحلیل مضمون شکر در دعای عرفه ی امام حسین (ع)", مطالعات فهم حدیث, 10, 1, 1402, 185-208. doi: 10.30479/mfh.2023.18381.2222

HARVARD

مصطفائی, محمد, گرایلی, بتول, دهقانی, فرزاد. (1402). 'تحلیل مضمون شکر در دعای عرفه ی امام حسین (ع)', مطالعات فهم حدیث, 10(1), pp. 185-208. doi: 10.30479/mfh.2023.18381.2222

CHICAGO

محمد مصطفائی , بتول گرایلی و فرزاد دهقانی, "تحلیل مضمون شکر در دعای عرفه ی امام حسین (ع)," مطالعات فهم حدیث, 10 1 (1402): 185-208, doi: 10.30479/mfh.2023.18381.2222

VANCOUVER

مصطفائی, محمد, گرایلی, بتول, دهقانی, فرزاد. تحلیل مضمون شکر در دعای عرفه ی امام حسین (ع). مطالعات فهم حدیث, 1402; 10(1): 185-208. doi: 10.30479/mfh.2023.18381.2222

  • صفحه اصلی
  • درباره نشریه
  • اعضای هیات تحریریه
  • ارسال مقاله
  • تماس با ما
  • نقشه سایت

اخبار و اعلانات

  • بروزرسانی 1401-12-01
  • بررسی مقالات در سایت مشابه یابی سمیم نور 1401-12-01

اشتراک خبرنامه

برای دریافت اخبار و اطلاعیه های مهم نشریه در خبرنامه نشریه مشترک شوید.

© سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب