• ثبت نام
  • ورود به سامانه
  • English

مطالعات فهم حدیث

  1. صفحه اصلی
  2. نقد و بررسی جایگاه حدیث «هفتاد و سه فرقه» در منظومه فکری تکفیری‌ها

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

نقد و بررسی جایگاه حدیث «هفتاد و سه فرقه» در منظومه فکری تکفیری‌ها

    نویسندگان

    • شهناز رضایی 1
    • رحیم خاکپور 2
    • صدرا علی پور 3

    1 دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی ارومیه

    2 استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی ارومیه.

    3 استادیار گروه معارف، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی ارومیه.

,

نوع مقاله : پژوهشی

10.30479/mfh.2019.1823
  • مشخصات مقاله
  • مراجع
  • دریافت فایل
  • ارجاع به این مقاله
  • آمار
  • هم رسانی

چکیده

از جمله سرچشمه‌های اندیشه تکفیری مستندات دینی است که می‌توان از آن با عنوان مبانی دینی- معرفتی اندیشه تکفیری یاد کرد. موارد نقلی و متکی به متون دینی، از مهم‌ترین مبانی مورد استناد حامیان این اندیشه است که حدیث مشهور «هفتاد و سه فرقه» یکی از آن مواردی است که تکفیری‌ها در ادعای حقانیت و نجات‌یافتگی خود و هلاکت سایر فرق اسلامی به آن استناد می‌کنند. در این مقاله با تأکید بر منابع معتبر حدیثی اهل سنت و با روش توصیفی ـ تحلیلی میزان اعتبار حدیث «هفتاد و سه فرقه»، مضمون آن و استحصال رویکرد تکفیری از آن روایت بررسی می‌شود. اگرچه در بررسی سطحی، از ظاهر حدیث استحصال این رویکرد معرفتی و رفتاری محتمل است اما در نهایت با بررسی‌های جدی‌تر و عمیق‌تر آشکار می‌گردد که این استنباط با دیگر متون دینی، عقل سلیم و سیره پیامبر (ص) و صحابه ناسازگار است و سبب حصول رذایل فکری و رفتاری چون خود حق‌پنداری، تصور مالکیت حقیقت برای خود و دگرناپذیری می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

  • حدیث هفتاد و سه ملت
  • نقد حدیث
  • مبانی تکفیر
  • عرضه بر قرآن
  • افتراق امت
  • فرق اسلامی
  • XML
  • اصل مقاله 302.91 K
  • RIS
  • EndNote
  • Mendeley
  • BibTeX
  • APA
  • MLA
  • HARVARD
  • CHICAGO
  • VANCOUVER
مراجع
قرآن کریم.
آلبانی، محمد ناصرالدین بن حاج نوح، سلسلة الاحادیث الصحیحة و شیء من فقهها و فوائدها، ریاض، مکتبة المعارف، 1996م.
آلوسی، محمود بن عبدالله، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی، بیروت، دار الکتب العلمیة، 1415ق.
ابن ابی‌شیبة، ابوبکر، الکتاب المصنف فی الاحادیث و الآثار، ریاض، مکتبة الرشد، 1409ق.
ابن ابی‌عاصم، ابوبکر، کتاب السنة، بی‌جا، المکتب الاسلامی، 1980م.
ابن الوزیر، محمد بن ابراهیم، العواصم و القواصم فی الذب عن سنة أبی قاسم، بیروت، الرسالة، چاپ سوم، 1994م.
ابن‌بطه عکبری، عبدالله بن محمد، الإبانة عن شریعة الفرقة الناجیة، بیروت، دار الکتب العلمیة، 1422ق.
ابن‌تیمیه، احمد بن عبدالحلیم، منهاج السنة النبویة فی نقض کلام الشیعة القدریة، بی‌جا، جامعة الامام محمد بن سعد الاسلامیة، 1986م.
____________________، مجموع الفتاوی، مدینه، مجمع الملک فهد لطباعة المصحف الشریف، 1995م.
ابن‌حبان، محمد، الاحسان فی تقریب صحیح ابن حبان، بیروت، مؤسسه الرسالة، 1988م.
ابن‌حزم، علی بن احمد، رسائل ابن حزم الاندلسی، بیروت، مؤسسه العربیة للدراسات و النشر، 1981م.
________________، الفصل فی الملل و الاهواء و النحل، قاهره، مکتبة الخانجی، بی‌تا.
ابن‌حنبل، احمد بن محمد، مسند الامام احمد بن حنبل، بی‌جا، موسسه الرسالة، 2001م.
ابن عبدالبر، یوسف بن عبدالله، جامع بیان العلم و فضله، السعودیة، دار ابن‌جوزی، 1994م.
ابن عبدالوهاب نجدی، عبدالله بن محمد، جواب اهل السنة النبویة فی نقض کلام الشیعة و الزیدیة، ریاض، دار العاصمة، چاپ سوم، 1412ق.
ابن‌فوزان، عبدالله، اعانة المستفید بشرح کتاب التوحید، بی‌جا، مؤسسه الرسالة، چاپ سوم، 2002م.
ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، تفسیر القرآن العظیم، بی‌جا، دار طیبه للنشر و التوزیع، 1999م.
ابن‌ماجه، محمد بن یزید، سنن ابن ماجه، بی‌جا، دار احیاء الکتب العربیة، بی‌تا.
ابن‌وضاح، محمد، البدع و النهی عنها، قاهره، مکتبة العلم، 1416ق.
ابویعلی، احمد بن علی، مسند أبی یعلی، دمشق، دار المأمون للتراث، 1984م.
ابوداود، سلیمان بن اشعث، سنن أبی داود، بی‌جا، دار الرسالة العالمیة، 2009م.
اشعری قمی، سعد بن عبدالله، المقالات و الفرق، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۶۰ش.
اشقر، عمر بن سلیمان، الجنة و النار، اردن، دار النفائس، چاپ هفتم، 1998م.
بخاری، محمد بن اسماعیل، الجامع المسند الصحیح المختصر من امور رسول اللله (ص) و سننه و ایامه (صحیح بخاری)، بی‌جا، دار طوق النجاة، 1422ق.
براک، عبدالرحمن بن ناصر، شرح العقیدة الطحاویة، بی‌جا، دار التدمریة، چاپ دوم، 2008م.
بغدادی، عبدالقاهر بن طاهر، الفرق بین الفرق و بیان الفرقة الناجیة، بیروت، دار الآفاق الجدیدة، چاپ دوم، ۱۹۷۷م.
بغوی، حسین بن مسعوى، معالم التنزیل فی تفسیر القرآن، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1420ق.
ترمذی، محمد بن عیسی، سنن الترمذی، قاهره، شرکة مکتبة و مطبعة مصطفی البابی الحلبی، چاپ دوم، 1975م.
تویجری، حمود بن عبدالله، اتحاف الجماعة بما جاء فی الفتن و الملاحم و اشراط الساعة، چاپ دوم، ریاض، دار الصمیعی، 1414ق.
جبرین، عبدالله بن عبدالعزیز، تسهیل العقیدة الاسلامیة، بی‌جا، دار العصیمی، چاپ دوم، بی‌تا.
جلعود، محماس بن عبدالله، الموالاة و المعاداة فی الشریعة الاسلامیة، بی‌جا، دار الیقین، 1987م.
حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله، المستدرک علی الصحیحین، بیروت، دار الکتب العلمیة، 1990م.
حر عاملی، محمد بن حسن، تفصیل وسائل الشیعة، تهران، کتابخانه اسلامی، چاپ ششم، 1403ق.
خمیس، محمد بن عبدالرحمن، اعتقاد اهل السنة شرح اصحاب الحدیث، السعودیة، وزارة الشئون الاسلامیة و الاوقاف، 1419ق.
دارمی، عبدالله بن عبدالرحمن، سنن الدارمی، بیروت، دار الکتب العلمیة، بی‌تا.
ذهبی، محمد بن احمد، العرش، مدینه، بحث علمی دانشگاه اسلامی مدینه، چاپ دوم، 2003م.
سفارینی، محمد بن احمد، لوائح الانوار السنیة و لواقح الافکار السنیة، ریاض، مکتبة الرشد، 1994م.
شاطبی، ابراهیم بن موسی، الاعتصام، السعودیة، دار ابن‌عفان، 1992م.
شوکانی، محمد بن علی، ارشاد الفحول الی تحقیق الحق من علم الاصول، دمشق، دار الکتاب العربی، 1999م.
_______________، فتح القدیر، دمشق، دار ابن‌کثیر، 1414ق.
صبحی صالح، ابراهیم، علوم الحدیث و مصطلحه عرض و نقد، بیروت، دار العلم للملایین، چاپ پانزدهم، 1984م.
صنعانی، محمد بن اسماعیل، افتراق الامة الی نیف و سبعین فرقة، ریاض، دار العاصمة، 1415ق.
عبد بن حمید، عبدالحمید، المنتخب من مسند عبد بن حمید، بی‌جا، دار بلنسیة، چاپ دوم، 2002م.
عراقی، عبدالرحیم بن حسین، التقیید وا لایضاح شرح مقدمة ابن الصلاح، مدینه، المکتبة السلفیة، 1969م.
__________________، المغنی عن حمل الاسفار فی الاسفار فی تخریج ما فی الاحیاء من الاخبار، بیروت، دار ابن‌حزم، 2005م.
عواجی، غالب بن علی، فرق معاصرة تنتسب الی الاسلام و بیان موقف الاسلام منها، جدة، المکتبة العصریة الذهبیة، چاپ چهارم، 2001م.
کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیة، چاپ پنجم، 1363ش.
لالکائی، هبة الله بن حسن، شرح اصول اعتقاد اهل السنة و الجماعة، السعودیة، دار طیبة، چاپ هشتم، 2003م.
متقی هندی، علاء الدین، کنز العمال فی سنن الاقوال و الافعال، بیروت، الرسالة، 1989م.
مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی‌تا.
محمود، عبدالرحمن بن صالح، موقف ابن تیمیة من الاشاعرة، ریاض، مکتبة الرشد، 1995م.
مروزی، محمد بن نصر، السنة، بیروت، مؤسسه الکتب الثقافیة، 1408ق.
مقدسی، محمد بن عبدالواحد، الاحادیث المختارة او المستخرج من الاحادیث المختارة مما لم یخرجه البخاری و المسلم فی صحیحیهما، بیروت، دار خضر، چاپ سوم، 2000م.
نوبختی، حسن بن موسی، فرق الشیعة، بیروت، دار الاضواء، چاپ دوم، بی‌تا.
نیشابوری، مسلم بن حجاج، المسند الصحیح المختصر بنقل العدل عن العدل الی رسول الله (ص)، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، بی‌تا.
هراس، محمد بن خلیل، شرح العقیدة الواسطیة، بی‌جا، دار الهجره، چاپ سوم، 1415ق.
    • تعداد مشاهده مقاله: 1,185
    • تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,133
مطالعات فهم حدیث
دوره 6، شماره 1 - شماره پیاپی 11
مهر 1398
صفحه 265-287
فایل ها
  • XML
  • اصل مقاله 302.91 K
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
  • RIS
  • EndNote
  • Mendeley
  • BibTeX
  • APA
  • MLA
  • HARVARD
  • CHICAGO
  • VANCOUVER
آمار
  • تعداد مشاهده مقاله: 1,185
  • تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,133

APA

رضایی, شهناز , خاکپور, رحیم و علی پور, صدرا . (1398). نقد و بررسی جایگاه حدیث «هفتاد و سه فرقه» در منظومه فکری تکفیری‌ها. مطالعات فهم حدیث, 6(1), 265-287. doi: 10.30479/mfh.2019.1823

MLA

رضایی, شهناز , , خاکپور, رحیم , و علی پور, صدرا . "نقد و بررسی جایگاه حدیث «هفتاد و سه فرقه» در منظومه فکری تکفیری‌ها", مطالعات فهم حدیث, 6, 1, 1398, 265-287. doi: 10.30479/mfh.2019.1823

HARVARD

رضایی, شهناز, خاکپور, رحیم, علی پور, صدرا. (1398). 'نقد و بررسی جایگاه حدیث «هفتاد و سه فرقه» در منظومه فکری تکفیری‌ها', مطالعات فهم حدیث, 6(1), pp. 265-287. doi: 10.30479/mfh.2019.1823

CHICAGO

شهناز رضایی , رحیم خاکپور و صدرا علی پور, "نقد و بررسی جایگاه حدیث «هفتاد و سه فرقه» در منظومه فکری تکفیری‌ها," مطالعات فهم حدیث, 6 1 (1398): 265-287, doi: 10.30479/mfh.2019.1823

VANCOUVER

رضایی, شهناز, خاکپور, رحیم, علی پور, صدرا. نقد و بررسی جایگاه حدیث «هفتاد و سه فرقه» در منظومه فکری تکفیری‌ها. مطالعات فهم حدیث, 1398; 6(1): 265-287. doi: 10.30479/mfh.2019.1823

  • صفحه اصلی
  • درباره نشریه
  • اعضای هیات تحریریه
  • ارسال مقاله
  • تماس با ما
  • نقشه سایت

اخبار و اعلانات

  • بروزرسانی 1401-12-01
  • بررسی مقالات در سایت مشابه یابی سمیم نور 1401-12-01

اشتراک خبرنامه

برای دریافت اخبار و اطلاعیه های مهم نشریه در خبرنامه نشریه مشترک شوید.

© سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب