• ثبت نام
  • ورود به سامانه
  • English

مطالعات فهم حدیث

  1. صفحه اصلی
  2. تاریخ گذاری سندی روایات جمع قرآن در زمان پیامبر (ص) و خلفا

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

تاریخ گذاری سندی روایات جمع قرآن در زمان پیامبر (ص) و خلفا

    نویسندگان

    • سمانه ترابی 1
    • امیر احمدنژاد 2

    1 دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه اصفهان.

    2 استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه اصفهان.

,
مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : پژوهشی

10.30479/mfh.2025.22536.2504
  • مشخصات مقاله
  • مراجع
  • دریافت فایل
  • ارجاع به این مقاله
  • آمار
  • هم رسانی

چکیده

در میان گزارش‌های تاریخی موجود در مورد مسأله جمع قرآن کریم، برخی به جمع قرآن در زمان پیامبر (ص) و برخی نیز به جمع قرآن در زمان خلفا اشاره دارد. قدمت روایت «جَمَعَ القُرْآنَ عَلَى عَهْدِ رَسُولِ اللهِ» به عنوان صریح‌‌ترین روایت در خصوص جمع در زمان پیامبر (ص) با به‌کارگیری روش‌های تاریخ‌گذاری حدیث، حداقل منسوب به اواخر قرن اول است که توسط یک صحابی (أنس‌بن‌مالک) و چهار تابعی (قتادة- شعبی- ابن‌سیرین- محمد قرظی) نقل شده ‌است. این درحالی‌ست که قدمت روایات متناقض جمع خلفا به‌طور قطعی به نیمه دوم قرن دوم باز می‌گردد و با توجه به شواهد موجود امکان اظهارنظر قاطع درمورد وجود این روایات پیش از این بازه زمانی وجود ندارد. این موضوع نشان‌دهنده فاصله تاریخی این دو گروه از روایات درحدود یک سده و تقدم تاریخی روایات جمع قرآن در زمان پیامبر (ص) است. همچنین در نمودار اسناد روایات جمع در زمان پیامبر (ص) کهن‌ترین راویان در واقع همان حلقه‌های مشترک اصلی روایات هستند که این نکته اعتبار ویژه‌ای به این روایات بخشیده ‌است. هرچند نتیجه مذکور کیفیت جمع در آن زمان را نیز به‌طور کامل و واضح مشخص نمی‌کند، در مقایسه با اسناد موجود روایات جمع خلفا از قرائن سندی محکم‌تری برخوردارند.

کلیدواژه‌ها

  • تاریخ گذاری سندی
  • حلقه مشترک
  • روایات جمع قرآن
  • تاریخ قرآن

موضوعات

  • مطالعات فهم حدیث
  • XML
  • RIS
  • EndNote
  • Mendeley
  • BibTeX
  • APA
  • MLA
  • HARVARD
  • CHICAGO
  • VANCOUVER
مراجع
قرآن کریم.
ابن‌حبان، محمد،  الثقات، حیدرآباد، موسسه الکتب الثقافیه، 1393ق.
ابن‌سعد، أبوعبدالله محمد، الطبقات الکبری، محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیة، 1410ق.
ابن‌عجمی، برهان‌الدین حلبی، الکشف الحثیث عمن رمی بوضع الحدیث، بیروت، عالم الکتب مکتبة النهضة العربیة، 1987م.
ابن‌عدی، عبدالله، الکامل فی ضعفاء الرجال، بیروت، دارالکتب العلمیة، 1418ق.
ابن‌عساکر، علی‌بن‌حسن، تاریخ دمشق، دمشق، دارالفکر، 1415ق.
ابوسعید، صلاح‌الدین، المختلطین، قاهره، مکتبة الخانجی، 1417ق.
بخاری، محمدبن­اسماعیل، صحیح البخاری، دار طوق النجاة، 1422ق.
بلاذری، أحمدبن‌یحیى، فتوح البلدان، قاهره، مکتبه النهضة المصریة، 1956م.
ترابی، سمانه، امیر احمدنژاد، و سیدمهدی لطفی. "تاریخ‌گذاری روایت «مقتل اهل الیمامه»؛ در مسأله جمع قرآن کریم". مطالعات فهم حدیث 10، 19(1402ش): 111-135. doi: 10.30479/mfh.2023.18769.2258
خطیب‌ بغدادی، ابوبکر، تاریخ بغداد، بیروت، دارالغرب الاسلامی، 1422ق.
خوئی، سیدابوالقاسم، البیان فی تفسیر القرآن، قم، دارالزهراء، 1375ش.
ذهبی، شمس‌الدین، تاریخ الإسلام و وفیات المشاهیر والاعلام، بیروت، دارالغرب الاسلامی، 2003م.
ذهبی، شمس‌الدین، ذکر أسماء من تکلم فیه وهو موثق، الزرقاء، مکتبة المنار، 1406ق.
ذهبی، شمس‌الدین، سیر اعلام النبلاء، بیروت، موسسة الرسالة، 1405ق.
ذهبی، شمس‌الدین، میزان الاعتدال فی نقد الرجال، بیروت، دارالمعرفه، 1382ق.
رامیار، محمود، تاریخ قرآن، تهران، امیرکبیر، چاپ دوم، 1362ش.
زرقانی، محمدعبدالعظیم، مناهل العرفان فی علوم القرآن، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، 1988.
زرکشی، محمدبن‌عبدالله، البرهان فی علوم القرآن، بیروت، دارالفکر، 1408ق.
زنجانی، ابوعبدلله، تاریخ القرآن، قم، سازمان تبلیغات اسلامی، 1404ق.
سیوطی، جلال‌الدین، اسماء المدلسین، بیروت، دارالجیل، بی‌تا.
شراب، محمد محمدحسن، الإمام الزهری عالم الحجاز و الشام، دمشق، دارالقلم، 1993م.
صالح، صبحی، مباحث فی علوم القرآن، قم، الشریف الرضی، 1372ش.
صحاری، أبوالمنذر سلمه‌بن‌مسلم، انساب، عمان، وزاره التوراث القومی و الثقافة، 1427ق.
طباطبایی، سیدمحمدحسین، قرآن در اسلام، تهران، دارالکتب الاسلامیة، 1394ق.
طباظبایی، سیدکاظم، و محسن رجبی‌قدسی. "بازخوانی روایات جمع قرآن بر پایه حدیث نزول قرآن بر هفت حرف". مطالعات فهم حدیث 1، 1(1393ش): 65-93. doi: 10.30479/mfh.2015.1105
طبری، محمدبن‌جریر، جامع البیان فی تاویل القرآن، بیروت، موسسة الرسالة، 1420ق.
عجاج‌خطیب، محمد، اصول الحدیث علومه و مصطلحه، بیروت، دارالفکر، 1409ق.
عسقلانی، ابن‌حجر، تعریف اهل التقدیس بمراتب الموصوفین بالتدلیس، اردن، مکتبه المنار، بی‌تا.
عسقلانی، ابن‌حجر، تهذیب التهذیب، هند، مطبعة دائرة‌المعارف النظامیة، 1326ق.
عسکری، سیدمرتضی، القرآن الکریم و روایات المدرسین، ایران، شرکه التوحید، 1417ق.
علایی، أبوسعیدبن‌خلیل، جامع التحصیل فی احکام المراسیل، بیروت، عالم الکتاب، 1407ق.
مزی، یوسف‌بن‌عبدالرحمن، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، بیروت، موسسة الرسالة، 1400ق.
مقریزی، احمدبن‌علی، إمتاع الأسماع بما للنبی من الأحوال والأموال والحفده والمتاع، بیروت، دارلکتب العلمیة، 1420ق.
موتسکی، هارالد، تاریخ‌گذاری حدیث؛ روش‌ها و نمونه‌ها، نافع مولای ابن‌عمر و جایگاه او در آثار حدیثی مسلمانان، به کوشش علی آقایی، تهران، حکمت، 1394ش.
ناصحیان، علی‌اصغر، نگاهی نو به جمع قرآن، الهیات و حقوق  دانشگاه رضوی (آموزه‌های قرآنی) 8، 30(1387ش): 29-56.
نسایی، أبوعبدالرحمن، سنن الکبری، بیروت، مؤسسه الرسالة، 1421ق.
نوری، سیدابوالمعاطی؛ عید، احمد عبدالرزاق؛ خلیل، محمود محمد، موسوعة الأقوال الإمام احمدبن‌حنبل فی رجال الحدیث و علله، قم، دارالنشر، 1417ق.
    • تعداد مشاهده مقاله: 3
مطالعات فهم حدیث

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 09 دی 1404
فایل ها
  • XML
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
  • RIS
  • EndNote
  • Mendeley
  • BibTeX
  • APA
  • MLA
  • HARVARD
  • CHICAGO
  • VANCOUVER
آمار
  • تعداد مشاهده مقاله: 3

APA

ترابی, سمانه و احمدنژاد, امیر . (1404). تاریخ گذاری سندی روایات جمع قرآن در زمان پیامبر (ص) و خلفا. مطالعات فهم حدیث, (), -. doi: 10.30479/mfh.2025.22536.2504

MLA

ترابی, سمانه , و احمدنژاد, امیر . "تاریخ گذاری سندی روایات جمع قرآن در زمان پیامبر (ص) و خلفا", مطالعات فهم حدیث, , , 1404, -. doi: 10.30479/mfh.2025.22536.2504

HARVARD

ترابی, سمانه, احمدنژاد, امیر. (1404). 'تاریخ گذاری سندی روایات جمع قرآن در زمان پیامبر (ص) و خلفا', مطالعات فهم حدیث, (), pp. -. doi: 10.30479/mfh.2025.22536.2504

CHICAGO

سمانه ترابی و امیر احمدنژاد, "تاریخ گذاری سندی روایات جمع قرآن در زمان پیامبر (ص) و خلفا," مطالعات فهم حدیث, (1404): -, doi: 10.30479/mfh.2025.22536.2504

VANCOUVER

ترابی, سمانه, احمدنژاد, امیر. تاریخ گذاری سندی روایات جمع قرآن در زمان پیامبر (ص) و خلفا. مطالعات فهم حدیث, 1404; (): -. doi: 10.30479/mfh.2025.22536.2504

  • صفحه اصلی
  • درباره نشریه
  • اعضای هیات تحریریه
  • ارسال مقاله
  • تماس با ما
  • نقشه سایت

اخبار و اعلانات

  • بروزرسانی 1401-12-01
  • بررسی مقالات در سایت مشابه یابی سمیم نور 1401-12-01

اشتراک خبرنامه

برای دریافت اخبار و اطلاعیه های مهم نشریه در خبرنامه نشریه مشترک شوید.

© سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب