• ثبت نام
  • ورود به سامانه
  • English

مطالعات فهم حدیث

  1. صفحه اصلی
  2. اعتبارسنجی و تحلیل دلالی- محتوایی روایتِ «أَکْثَرُ اَلْخَیْرِ فِی اَلنِّسَاءِ»

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

اعتبارسنجی و تحلیل دلالی- محتوایی روایتِ «أَکْثَرُ اَلْخَیْرِ فِی اَلنِّسَاءِ»

    نویسندگان

    • علی عربی آیسک 1
    • فرزاد دهقانی 2
    • مهدی عبادی 3

    1 استادیار گروه علوم قرآن وحدیث، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، قم، ایران.

    2 دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران.

    3 استادیار گروه معارف اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

,
مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : پژوهشی

10.30479/mfh.2025.22008.2472
  • مشخصات مقاله
  • مراجع
  • دریافت فایل
  • ارجاع به این مقاله
  • آمار
  • هم رسانی

چکیده

روایت «أَکْثَرُ اَلْخَیْرِ فِی اَلنِّسَاءِ» یکی از احادیث مهم شیعه است که جایگاه حقیقی زنان در آیین اسلام را تبیین می‌کند. این روایت، دارای مشابهات و تفاسیر متعددی در منابع حدیثی بوده و برداشت‌های مختلفی از مفهوم «خیر» و «أکثر الخیر» در آن ارائه شده است. پژوهش حاضر، با روش توصیفی-تحلیلی و استناد به منابع کتابخانه‌ای، به بررسی مفهوم خیر در قرآن و ارتباط آن با نقش زنان پرداخته است. بررسی سندی و دلالی روایت نشان می‌دهد که با وجود ضعف سندی، مضمون آن مورد تأیید آیات و سایر احادیث اسلامی است. تحلیل قرآنی و حدیثی بیانگر آن است که زنان، از جنبه‌های گوناگون، نقشی حیاتی در اجتماع و خانواده ایفا می‌کنند. حفظ نسل، تنظیم امور خانواده، افزایش رزق، بهره‌مندی معنوی و نقش تربیتی آنان، مصادیقی از خیر گسترده‌ای است که زنان در زندگی انسانی دارند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که این روایت، جمع‌بندی و اجمالی از احادیث متعدد درباره نقش مؤثر زنان در جامعه اسلامی است. برداشت گفتمانی از حدیث، تأکید بر اصلاح نگرش مخاطبان نسبت به منزلت زنان دارد، در حالی که دلالت فراگفتمانی آن، نقش کلیدی زنان در تحقق سعادت دنیوی و اخروی خانواده و اجتماع را برجسته می‌سازد. پژوهش حاضر، با واکاوی متون حدیثی و تفسیری، تأثیر این روایت را در بازتعریف جایگاه زنان در فرهنگ وحیانی بررسی می‌کند.

کلیدواژه‌ها

  • ارتقای منزلت زنان
  • «أَکْثَرُ اَلْخَیْرِ فِی اَلنِّسَاءِ»
  • بررسی سندی و متنی روایت
  • دلالتِ گفتمانی

موضوعات

  • مطالعات فهم حدیث
  • XML
  • RIS
  • EndNote
  • Mendeley
  • BibTeX
  • APA
  • MLA
  • HARVARD
  • CHICAGO
  • VANCOUVER
مراجع
قرآن کریم.
آهنگ، علی. "تحلیل انگاره و نقش آن در فهم تحولات حدیثی: بررسی انگاره «شؤم المرأه»". علوم قرآن و حدیث 56، 112(1403ش)، 9-33. doi: 10.22067/jquran.2023.82693.1530
ابن‌سعد، محمدبن‌سعد، الطبقات الکبری، تحقیق: عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۸ق.
بخاری، محمدبن‌اسماعیل، صحیح البخاری، قاهره، وزارت اوقاف، ۱۴۱۰ق.
پاکتچی، احمد. "احادیث مربوط به وجه تسمیه زنان: نقد محتوا با مبنای ریشه‌شناسی". مطالعات فهم حدیث 7، 14(1400ش): 9–25.  doi: 10.30479/mfh.2021.2330
ترمذی، محمدبن‌عیسی، جامع الترمذی، تحقیق: البانی، ریاض، بیت‌الافکار الدولیه، بی‌تا.
جعفرنیا، فاطمه. "فرهنگ یهود و تأثیر آن در بازتولید نگاه جاهلی به جایگاه زن مسلمان در خانواده". مطالعات تاریخ اسلام 6، ۲۳(1393ش): ۸۳–112. dor: 20.1001.1.22286713.1393.6.23.5.9
دیمه‌کارگراب، محسن. "بازخوانی نسبت نقصان عقل به زنان در نهج‌البلاغه". مطالعات فهم حدیث 11، 22(1404ش): 29–48. doi: 10.30479/mfh.2025.18374.2221
دینوری، عبدالله‌بن‌محمد، تفسیر ابن‌وهب المسمی الواضح فی تفسیر القرآن الکریم، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۲۴ق.
راد، علی، و زینب مجلسی‌راد. "اعتبارسنجی روایات فتنه بودن زنان". علوم حدیث 19، 71(1393ش):106-134.
رسولی، هاشم، غرر الحکم (ترجمه رسولی محلاتی)، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۷۸ش.
زمخشری، محمود، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت، دارالکتاب العربی، ۱۴۰۷ق.
سالم، عبدالعزیز، تاریخ عرب قبل از اسلام، مترجم: باقر صدری‌نیا، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۸۳ش.
سبزواری نجفی، محمدبن‌حبیب‌الله، ارشاد الاذهان إلى تفسیر القرآن، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، ۱۴۱۹ق.
سمرقندی، نصربن‌محمد، بحرالعلوم، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۶ق.
سیدمرتضی، علی‌بن‌حسین، امالی، ترجمه و تحقیق: حسین صابری، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی، ۱۳۹۶ش.
شعیری، محمدبن‌محمد، جامع الاخبار، نجف، مطبعه الحیدریه، بی‌تا.
صدوق، محمدبن‌علی، الخصال، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۳۶۲ش.
صدوق، محمدبن‌علی، کتاب من لا یحضره الفقیه، ترجمه: علی‌اکبر غفاری و صدرالدین بلاغی، تهران، صدوق، ۱۳۶۹ش.
صدوق، محمدبن‌علی، معانی الأخبار، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۰۳ق.
صدوق، محمدبن‌علی، من لا یحضره الفقیه، قم، مؤسسه نشر اسلامی، 1413ق.
طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسه الأعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۰ق.
طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، مترجم: محمدباقر موسوی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۳۷۸ش.
طبرانی، سلیمان‌بن‌احمد، التفسیر الکبیر: تفسیر القرآن العظیم، اردن-اربد، دارالکتاب الثقافی، ۲۰۰۸م.
طبرسی، حسن‌بن‌فضل، مکارم الأخلاق، قم، شریف رضی، ۱۴۱۲ق/۱۳۷۰ش.
طبرسی، فضل‌بن‌حسن، تفسیر جوامع الجامع، قم، حوزه علمیه قم، مرکز مدیریت، ۱۴۱۲ق.
طبرسی، فضل‌بن‌حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، ناصر خسرو، ۱۳۷۲ش.
طبری، محمدبن‌جریر، جامع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دارالمعرفه، ۱۴۱۲ق.
طنطاوی، محمدسید، التفسیر الوسیط للقرآن الکریم، قاهره، دار نهضة مصر، 1419ق.
طوسی، محمدبن‌حسن، الأمالی، قم، انتشارات دارالحدیث، ۱۴۱۷ق.
طوسی، محمدبن‌حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت، داراحیاء التراث العربی، بی‌تا.
طوسی، محمدبن‌حسن، رجال الشیخ الطوسی - الأبواب، قم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۲۷ق.
طیب، سیدعبدالحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، تهران، اسلام، ۱۳۷۸ش.
فیض‌کاشانی، ملامحسن، الوافی، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۱۰ق.
قرشی، سیدعلی‌اکبر، تفسیر احسن الحدیث، تهران، بنیاد بعثت، ۱۳۷۷ش.
کاشانی، ملافتح‌الله، تفسیر منهج الصادقین فى الزام المخالفین، تهران، کتابفروشی محمدحسن علمی، ۱۳۳۶ش.
کشی، محمدبن‌عمر، رجال الکشی، مشهد، دانشگاه مشهد، ۱۴۹۰ق.
کلینی، محمدبن‌یعقوب، الکافی (ط - إسلامیة)، تهران، دارالکتب الإسلامیة، ۱۴۰۷ق.
مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
محلی، جلال‌الدین؛ و جلال‌الدین سیوطی، تفسیر الجلالین، بیروت، مؤسسه النور للمطبوعات، ۱۴۱۶ق.
مکارم‌شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الإسلامیه، ۱۳۷۱ش.
میبدی، احمدبن‌محمد، کشف الأسرار و عده الأبرار، تهران، امیرکبیر، ۱۳۷۱ش.
نجاشی، احمدبن‌علی، رجال النجاشی - فهرست أسماء مصنفی الشیعة، قم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۰۷ق.
نوری، حسین‌بن‌محمدتقی، مستدرک الوسائل و مسنبط المسائل، قم، موسسه آل‌البیت، 1408ق.
نیشابوری، مسلم‌بن‌حجاج، صحیح مسلم، ریاض، بیت الافکار الدولیه، 1419ق.
واحدی، علی‌بن‌احمد، الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز، بیروت، دارالقلم، ۱۴۱۵ق.
    • تعداد مشاهده مقاله: 7
مطالعات فهم حدیث

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 24 شهریور 1404
فایل ها
  • XML
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
  • RIS
  • EndNote
  • Mendeley
  • BibTeX
  • APA
  • MLA
  • HARVARD
  • CHICAGO
  • VANCOUVER
آمار
  • تعداد مشاهده مقاله: 7

APA

عربی آیسک, علی , دهقانی, فرزاد و عبادی, مهدی . (1404). اعتبارسنجی و تحلیل دلالی- محتوایی روایتِ «أَکْثَرُ اَلْخَیْرِ فِی اَلنِّسَاءِ». مطالعات فهم حدیث, (), -. doi: 10.30479/mfh.2025.22008.2472

MLA

عربی آیسک, علی , , دهقانی, فرزاد , و عبادی, مهدی . "اعتبارسنجی و تحلیل دلالی- محتوایی روایتِ «أَکْثَرُ اَلْخَیْرِ فِی اَلنِّسَاءِ»", مطالعات فهم حدیث, , , 1404, -. doi: 10.30479/mfh.2025.22008.2472

HARVARD

عربی آیسک, علی, دهقانی, فرزاد, عبادی, مهدی. (1404). 'اعتبارسنجی و تحلیل دلالی- محتوایی روایتِ «أَکْثَرُ اَلْخَیْرِ فِی اَلنِّسَاءِ»', مطالعات فهم حدیث, (), pp. -. doi: 10.30479/mfh.2025.22008.2472

CHICAGO

علی عربی آیسک , فرزاد دهقانی و مهدی عبادی, "اعتبارسنجی و تحلیل دلالی- محتوایی روایتِ «أَکْثَرُ اَلْخَیْرِ فِی اَلنِّسَاءِ»," مطالعات فهم حدیث, (1404): -, doi: 10.30479/mfh.2025.22008.2472

VANCOUVER

عربی آیسک, علی, دهقانی, فرزاد, عبادی, مهدی. اعتبارسنجی و تحلیل دلالی- محتوایی روایتِ «أَکْثَرُ اَلْخَیْرِ فِی اَلنِّسَاءِ». مطالعات فهم حدیث, 1404; (): -. doi: 10.30479/mfh.2025.22008.2472

  • صفحه اصلی
  • درباره نشریه
  • اعضای هیات تحریریه
  • ارسال مقاله
  • تماس با ما
  • نقشه سایت

اخبار و اعلانات

  • بروزرسانی 1401-12-01
  • بررسی مقالات در سایت مشابه یابی سمیم نور 1401-12-01

اشتراک خبرنامه

برای دریافت اخبار و اطلاعیه های مهم نشریه در خبرنامه نشریه مشترک شوید.

© سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب