• ثبت نام
  • ورود به سامانه
  • English

مطالعات فهم حدیث

  1. صفحه اصلی
  2. ساختار زبانی و گفتمان قدرت در نامه ۲۸ نهج‌البلاغه: مطالعه‌ای در مشروعیت سیاسی صدر اسلام

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

ساختار زبانی و گفتمان قدرت در نامه ۲۸ نهج‌البلاغه: مطالعه‌ای در مشروعیت سیاسی صدر اسلام

    نویسندگان

    • مرتضی عرب 1
    • حسن علیدادی سلیمانی 2

    1 استادیار دانشکده حقوق و الهیات، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

    2 استادیار دانشکده حقوق و الهیات، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران.

,
مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : پژوهشی

10.30479/mfh.2025.22094.2479
  • مشخصات مقاله
  • مراجع
  • دریافت فایل
  • ارجاع به این مقاله
  • آمار
  • هم رسانی

چکیده

این پژوهش به تحلیل گفتمانی و سبک‌شناختی نامه ۲۸ نهج‌البلاغه، خطاب به معاویه بن ابی‌سفیان، می‌پردازد و چگونگی استفاده از ساختار زبانی برای خلق گفتمان قدرت و مشروعیت‌سازی در بستر صدر اسلام را بررسی می‌کند. این پژوهش از تلفیق چارچوب‌های سبک‌شناسی غربی (لچ و شورت، بردفورد) و گفتمان انتقادی (فوکو، فرکلاف) و تطبیق آن‌ها با نظریه‌های بلاغت اسلامی بهره می‌گیرد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که امام علی (ع) از ابزارهای زبانی مانند واژگان دوگانه، آرایه‌های بلاغی (تشبیه، استعاره، تضاد)، ایجاز و اطناب و لحن چندگانه برای تثبیت اقتدار سیاسی و اخلاقی خود و تضعیف جایگاه معاویه استفاده کرده است. ارجاعات قرآنی و تأکید بر فضائل اهل بیت، مشروعیت دینی امام را تقویت کرده، در حالی که نقد معاویه به ‌عنوان «طلقاء» اعتبار او را به چالش کشیده است. تحلیل زمینه تاریخی منازعات خلافتی نشان می‌دهد که این نامه به‌عنوان میدان نبرد زبانی، هژمونی گفتمانی امام را تثبیت کرده است، همچنین، یافته‌ها بر اهمیت زبان در شکل‌دهی روابط قدرت و مشروعیت در صدر اسلام تأکید دارند.

کلیدواژه‌ها

  • نامه ۲۸ نهج‌البلاغه
  • سبک‌شناسی نهج‌البلاغه
  • تحلیل گفتمان نهج‌البلاغه
  • گفتمان قدرت
  • مشروعیت‌سازی قدرت

موضوعات

  • مطالعات فهم حدیث
  • XML
  • RIS
  • EndNote
  • Mendeley
  • BibTeX
  • APA
  • MLA
  • HARVARD
  • CHICAGO
  • VANCOUVER
مراجع
ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج‌البلاغه، قم، مکتبة آیت‌الله مرعشی‌نجفی، 1404ق.
ابن‌میثم، میثم‌بن‌علی، شرح نهج‌البلاغه، قم، مرکز نشر اعلام اسلامی، 1362ش.
بشارتی، فاطمه، حسن عبداللهی،  سیدحسین سیدی، و مرضیه آباد. " بررسی سبک‌شناسی تطبیقی خطبه ۲۷ و نامه ۲۸ نهج‌البلاغه (مطالعه موردی: لایه‌ی واژگانی)". پژوهش‌نامه علوی 9، 2(1397ش): 53-75.
بیهقی، علی‌بن‌زید، معارج نهج‌البلاغة، قم، مکتبة آیت‌الله مرعشی‌نجفی، 1409ق.
پیرچراغ، محمدرضا، و  عبدالهادی فقهی‌زاده. "کاربست بینامتنیت در فهم امثال نهج‌البلاغه". مطالعات فهم حدیث 3، 5(1395ش): 93-119. doi: 10.30479/mfh.2017.1144
جرجانی، عبدالقاهر، أسرار البلاغة، قاهره، دار المدنی، 1984م.
خفاجی، ابن‌سینان، سر الفصاحة، قاهره، مکتبة الخانجی، 1982م.
خویی، میرزا حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج‌البلاغه، قم، بنیاد فرهنگ امام مهدی (عج)، 1360ش.
رحیمی خویگانی، محمد. " بررسی و نقد ترجمه لایه بلاغی و ایدئولوژیک نامه ۲۸ نهج‌البلاغه از منظر سبک‌شناسی لایه‌ای (مطالعه موردی: ترجمه سیدجعفر شهیدی)". پژوهش‌نامه علوی 10، 1(1398ش): 96-77.
زمخشری، محمودبن‌عمر، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت، دارالکتاب العربی، 1995م.
سیوطی، جلال‌الدین، الإتقان فی علوم القرآن، قاهره، دارالفکر العربی، 1974م.
سیوطی، جلال‌الدین، معترک الأقران فی إعجاز القرآن، بیروت، دارالکتب العلمیة، 1988م.
شریف‌رضی، محمدبن‌حسین. نهج‌البلاغه (تصحیح صبحی صالح)، قم، دارالهجرة، 1414ق.
کیانی، حسین، و منیژه زارع. " سبک‌شناسی ادبی نکوهش‌های امام علی (ع) در نهج‌البلاغه ". پژوهش‌نامه علوی 6، 1(1394ش): 121-140.
مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، بی‌تا.
محسنی، علی‌اکبر، و نورالدین پروین. " بررسی گفتمان انتقادی در نهج‌البلاغه بر اساس نظریه نورمن فرکلاف (مطالعه موردی توصیف کوفیان)". پژوهش‌نامه علوی 6، 2(1394ش): 133-155.
مغنیة، محمدجواد، فی ظلال نهج‌البلاغة، قم، کلمه حق، 1427ق.
موسوی بفروئی، سیدمحمد، احمد زارع‌زردینی، حسن زارعی محمودآبادی، و فاطمه اثنی‌عشری. "تحلیل مبانی سیاست‌ورزی امام علی (ع) در نامه 64 نهج‌البلاغه با الگوگیری از روش فرکلاف (تحلیل گفتمان انتقادی)". مطالعات فهم حدیث 7، 13(1399ش): 207-299. doi: 10.30479/mfh.2020.2256
Bourdieu, P. Language and symbolic power. Cambridge, MA: Harvard University Press, 1991.
Bradford, R. Stylistics. London: Routledge, 1997.
Fairclough, N. Critical discourse analysis: The critical study of language. London: Longman, 1995.
Foucault, M. The archaeology of knowledge. New York: Pantheon Books, 1972.
Halliday, M. A. K. An introduction to functional grammar (3rd ed.), 2004, London: Arnold.
Leech, G., & Short, M. Style in fiction: A linguistic introduction to English fictional prose (2nd ed.). London: Pearson, 2007.
Van Dijk, T. A. Discourse and power. Basingstoke: Palgrave Macmillan, 2008.
Wales, K. A dictionary of stylistics (3rd ed.). London: Routledge, 2011.
Weber, M. Economy and society: An outline of interpretive sociology. Berkeley: University of California Press, 1978.
    • تعداد مشاهده مقاله: 8
مطالعات فهم حدیث

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 23 شهریور 1404
فایل ها
  • XML
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
  • RIS
  • EndNote
  • Mendeley
  • BibTeX
  • APA
  • MLA
  • HARVARD
  • CHICAGO
  • VANCOUVER
آمار
  • تعداد مشاهده مقاله: 8

APA

عرب, مرتضی و علیدادی سلیمانی, حسن . (1404). ساختار زبانی و گفتمان قدرت در نامه ۲۸ نهج‌البلاغه: مطالعه‌ای در مشروعیت سیاسی صدر اسلام. مطالعات فهم حدیث, (), -. doi: 10.30479/mfh.2025.22094.2479

MLA

عرب, مرتضی , و علیدادی سلیمانی, حسن . "ساختار زبانی و گفتمان قدرت در نامه ۲۸ نهج‌البلاغه: مطالعه‌ای در مشروعیت سیاسی صدر اسلام", مطالعات فهم حدیث, , , 1404, -. doi: 10.30479/mfh.2025.22094.2479

HARVARD

عرب, مرتضی, علیدادی سلیمانی, حسن. (1404). 'ساختار زبانی و گفتمان قدرت در نامه ۲۸ نهج‌البلاغه: مطالعه‌ای در مشروعیت سیاسی صدر اسلام', مطالعات فهم حدیث, (), pp. -. doi: 10.30479/mfh.2025.22094.2479

CHICAGO

مرتضی عرب و حسن علیدادی سلیمانی, "ساختار زبانی و گفتمان قدرت در نامه ۲۸ نهج‌البلاغه: مطالعه‌ای در مشروعیت سیاسی صدر اسلام," مطالعات فهم حدیث, (1404): -, doi: 10.30479/mfh.2025.22094.2479

VANCOUVER

عرب, مرتضی, علیدادی سلیمانی, حسن. ساختار زبانی و گفتمان قدرت در نامه ۲۸ نهج‌البلاغه: مطالعه‌ای در مشروعیت سیاسی صدر اسلام. مطالعات فهم حدیث, 1404; (): -. doi: 10.30479/mfh.2025.22094.2479

  • صفحه اصلی
  • درباره نشریه
  • اعضای هیات تحریریه
  • ارسال مقاله
  • تماس با ما
  • نقشه سایت

اخبار و اعلانات

  • بروزرسانی 1401-12-01
  • بررسی مقالات در سایت مشابه یابی سمیم نور 1401-12-01

اشتراک خبرنامه

برای دریافت اخبار و اطلاعیه های مهم نشریه در خبرنامه نشریه مشترک شوید.

© سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب