• ثبت نام
  • ورود به سامانه
  • English

مطالعات فهم حدیث

  1. صفحه اصلی
  2. تاریخ انگاره اذان و اقامه در روایات کتاب الصلاة در کتب اربعه حدیثی متقدمان امامیه

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

تاریخ انگاره اذان و اقامه در روایات کتاب الصلاة در کتب اربعه حدیثی متقدمان امامیه

    نویسندگان

    • ربابه میرباقری فیروزآباد 1
    • مژگان سرشار 2
    • سید محسن میرباقری 3

    1 دانشجوی دکتری رشته علوم قرآن وحدیث، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

    2 استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

    3 دانشیار رشته علوم قرآن و حدیث، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران.

,

نوع مقاله : پژوهشی

10.30479/mfh.2025.20220.2361
  • مشخصات مقاله
  • مراجع
  • دریافت فایل
  • ارجاع به این مقاله
  • آمار
  • هم رسانی

چکیده

به علت تفاوت‌هایی که در تعداد روایت‌های مربوط به اذان و اقامه در کتب اربعه و متن‌های آن‌ها و همچنین عنوان‌های باب‌های مربوطه دیده شد بررسی آن‌ها برای تعیین کیفیت تغییرات، در طی زمان ضروری به نظر رسید. محل تعلیم اذان و اقامه به پیامبر و آغاز آن، فصول و شهادات، قصر، قرائت، وضوء، تثویب، فاصله و دعا برخی از موضوع‌های این روایت‌ها هستند. با شمارش روایت‌ها، معلوم شد که ۵۲ سال بعد از کلینی، ۳۵ روایت مربوط به اذان و اقامه در الکافی، به ۵۰ روایت در الفقیه فزونی‌یافته است؛ سپس ۷۹ سال بعد از الفقیه، به ۷۲ روایت در التهذیب افزایش‌یافته است. همچنین شاهد افزایش متن روایت‌ها و موضوع‌های بیشتری درباره اذان و اقامه در کتب اربعه، یکی پس از دیگری هستیم. اما در الاستبصار به علت پرداختن به روایات متناقض، تنها با افزایش عنوان‌های باب‌ها مواجه هستیم هرچند تعداد روایت‌ها در این مورد کمتر شده است. پژوهش حاضر به روش توصیفی تحلیلی در پی یافتن نوع تطورات در روایات اذان و اقامه در کتب اربعه، دریافت که در گذر زمان از کلینی تا طوسی، طی صد و سی و یک سال روایات مورد نظر پیوسته در حال ‌توسعه بوده است. در ضمن یافته شد که در کتب اربعه شهادت ثالثه جزء اذان و اقامه ذکر نشده؛ ولی عبارت «حَیَّ عَلَی خَیرِ العَمَلِ» از فصول اذان و اقامه شمرده‌ شده است. تثویب در روایات کلینی و صدوق رد شده ولی طوسی پذیرش تثویب را در روایات، حمل بر تقیه کرده است.

کلیدواژه‌ها

  • تاریخ انگاره
  • اذان و اقامه
  • کتب اربعه حدیثی امامیه
  • شهادت ثالثه
  • تثویب
  • توسعه

موضوعات

  • مطالعات فهم حدیث
  • XML
  • اصل مقاله 526.76 K
  • RIS
  • EndNote
  • Mendeley
  • BibTeX
  • APA
  • MLA
  • HARVARD
  • CHICAGO
  • VANCOUVER
مراجع
قرآن کریم.
آشناور، مهدی. "بررسی کیفیت اذان و شهادت ثالثه با تکیه بر احادیث". حسنا، 3(1388ش): 80-109.
الله‌الهی، امان. "بررسی فقهی اذان در فقه شیعه". تأمل، 1(1395ش): 59-68.
برقی، احمدبن‌محمد، المحاسن‏، قم، دارالکتب الإسلامیة، ۱۳۷۱ق.
پاکتچی، احمد، محمدحسین شیرزاد، و محمدحسن شیرزاد. "تحلیلی زبان‏شناختی - بین‏الادیانی از انگاره نَذْر در قرآن کریم". کتاب قیّم 9، ۲۰(۱۳۹۸ش): ۷-۲۸.
ترمذی، محمدبن‌عیسی، سنن ترمذی، مصر، شرکة مکتبة ومطبعة مصطفى البابی الحلبی، 1395ش.
توتازهی، عبدالستار، و ولی‌اله حسومی. "اعتبارسنجی روایت صلاة التسبیح یا نماز جعفر طیار". مطالعات فهم حدیث 10، 20(1403ش): 9-31. doi: 10.30479/mfh.2024.19628.2328
جعفربن‌محمد، منسوب به امام صادق (ع)، مصباح الشریعة و مفتاح الحقیقه،  ترجمه: حسن مصطفوی، تهران، انجمن اسلامی حکمت و فلسفه ایران‏، ۱۳۶۰ش.
حرعاملى، محمدبن‌حسن‏، تفصیل وسائل الشیعة إلى تحصیل مسائل الشریعة، قم، مؤسسة آل‌البیت (ع)، 1409ق‏.
حکیم‌الهی، عبدالمجید. "شهادت ثالثه از بدعت تا وجوب". فقه و تاریخ تمدن 13، 2(1395ش): 135-164.
دهقانی، فرزاد، و رضوانه دستجانی‌فراهانی. "مواجهه شیخ طوسی با احادیث متعارض؛ (باب وقت المغرب 149 تا باب عددالفصول فی الأذان و الإقامه 149-167)". حدیث و اندیشه، 30(1399ش): 55-76.
رزاقی‌هریکنده‌ای، هادی و رقیه صادقی آهنگری. "بررسی تطبیقی مشروعیت تثویب از دیدگاه تشیع و اهل تسنن"، مطالعات ادبیات تطبیقی 14، 53(1399): 157-177.
زارعی، فاطمه، و مریم فخرآبادی. "بررسی فقهی اذان و اقامه". چهارمین همایش بین‌المللی فقه و حقوق، وکالت و علوم اجتماعی، 1398ش.
سبحانی‌تبریزی، جعفر. "حکم اذان قبل از طلوع فجر". فقه اهل بیت، 50(1386ش): 79-89.
سلیمانی، اسماعیل، و سمیه رجب‌زاده. "مضامین عبادی و عرفانی اذان و اقامه". عرفان اسلامی 14، 54(1396ش): 217-239.
شریفی، عباس، محمدرضا شاه‌سنائی، و عباس اسماعیلی‌زاده. "بررسی سندی و دلالی روایات «الصَّدَقَةُ مِن أَوْسَاخ أَیْدِی النَّاسِ»". مطالعات فهم حدیث، دوره ۱۰، 20(1403ش): ۸۹-۱۰۸. doi:10.30479/mfh.2024.19531.2319
صدوق، محمدبن‌علی، ترجمه عیون أخبار الرضا (ع)، مترجم: حمیدرضا مستفید؛ علی‌اکبر غفاری، تهران، صدوق‏، ۱۳۷۲ش‌.
صدوق، محمدبن‌علی، ترجمه من لایحضره الفقیه‏، مترجم: علی‌اکبر غفاری؛ محمدجواد غفاری؛ صدر بلاغی، تهران، صدوق‏، ۱۳۶۷ش‌.
صدوق، محمدبن‌علی، من لایحضره الفقیه‏، قم‏، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‏، ۱۴۱۳ق‏.
طوسى، محمدبن‌حسن‏، الإستبصار فیما اختلف من الأخبار، تهران، دارالکتب الإسلامیة، ۱۳۹۰ق.
طوسى، محمدبن‌حسن، تهذیب الأحکام(تحقیق خرسان)، تهران، دارالکتب الإسلامیة، ۱۴۰۷ق.
عابدی‌شهری، سیدجواد، و علی‌اکبر کجباف. "بررسی رویکرد صفویان در افزودن شهادت ثالثه به اذان". شیعه‌شناسی، 76(1400ش): 147-176.
عباسی، سلیمان، محمدهادی امین‌ناجی، علیرضا دل‌افکار، و جعفر نکونام. "تاریخ انگاره شیطان در عهدین و قرآن کریم". پژوهشنامه قرآن و حدیث 14، 29(1400ش): 261-286.
عسقلانی، أحمدبن‌علی، فتح الباری شرح صحیح البخاری، بیروت، دارالمعرفه، 1379ق.
عسکری، حسن‌بن‌عبدالله، الفروق فی اللغه، بیروت‌، دارالآفاق الجدیدة، ۱۴۰۰ق.
کلینى، محمدبن‌یعقوب‏، الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۴۰۷ق.
کلینى، محمدبن‌یعقوب، گزیده کافی‏، مترجم: محمدباقر بهبودی، تهران، علمی و فرهنگی‏، ۱۳۶۳ش‌.
مجلسى، محمدباقر، بحارالأنوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی‏، ‏۱۴۰۳ق.
مفضل، بن‌عمر، توحید مفضل، مترجم: محمدباقر مجلسی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی‏، ۱۳۷۹ش.
موسی‌پور، ابراهیم." زندگی حرفه ای موذنان و بازتاب آن در ذهن و زبان مسلمانان: پژوهشی در تاریخ اجتماعی اسلام". پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی 43، 91(1389ش): 126-144.
    • تعداد مشاهده مقاله: 79
    • تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 22
مطالعات فهم حدیث
دوره 11، شماره 2 - شماره پیاپی 22
اردیبهشت 1404
صفحه 73-94
فایل ها
  • XML
  • اصل مقاله 526.76 K
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
  • RIS
  • EndNote
  • Mendeley
  • BibTeX
  • APA
  • MLA
  • HARVARD
  • CHICAGO
  • VANCOUVER
آمار
  • تعداد مشاهده مقاله: 79
  • تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 22

APA

میرباقری فیروزآباد, ربابه , سرشار, مژگان و میرباقری, سید محسن . (1404). تاریخ انگاره اذان و اقامه در روایات کتاب الصلاة در کتب اربعه حدیثی متقدمان امامیه. مطالعات فهم حدیث, 11(2), 73-94. doi: 10.30479/mfh.2025.20220.2361

MLA

میرباقری فیروزآباد, ربابه , , سرشار, مژگان , و میرباقری, سید محسن . "تاریخ انگاره اذان و اقامه در روایات کتاب الصلاة در کتب اربعه حدیثی متقدمان امامیه", مطالعات فهم حدیث, 11, 2, 1404, 73-94. doi: 10.30479/mfh.2025.20220.2361

HARVARD

میرباقری فیروزآباد, ربابه, سرشار, مژگان, میرباقری, سید محسن. (1404). 'تاریخ انگاره اذان و اقامه در روایات کتاب الصلاة در کتب اربعه حدیثی متقدمان امامیه', مطالعات فهم حدیث, 11(2), pp. 73-94. doi: 10.30479/mfh.2025.20220.2361

CHICAGO

ربابه میرباقری فیروزآباد , مژگان سرشار و سید محسن میرباقری, "تاریخ انگاره اذان و اقامه در روایات کتاب الصلاة در کتب اربعه حدیثی متقدمان امامیه," مطالعات فهم حدیث, 11 2 (1404): 73-94, doi: 10.30479/mfh.2025.20220.2361

VANCOUVER

میرباقری فیروزآباد, ربابه, سرشار, مژگان, میرباقری, سید محسن. تاریخ انگاره اذان و اقامه در روایات کتاب الصلاة در کتب اربعه حدیثی متقدمان امامیه. مطالعات فهم حدیث, 1404; 11(2): 73-94. doi: 10.30479/mfh.2025.20220.2361

  • صفحه اصلی
  • درباره نشریه
  • اعضای هیات تحریریه
  • ارسال مقاله
  • تماس با ما
  • نقشه سایت

اخبار و اعلانات

  • بروزرسانی 1401-12-01
  • بررسی مقالات در سایت مشابه یابی سمیم نور 1401-12-01

اشتراک خبرنامه

برای دریافت اخبار و اطلاعیه های مهم نشریه در خبرنامه نشریه مشترک شوید.

© سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب