• ثبت نام
  • ورود به سامانه
  • English

مطالعات فهم حدیث

  1. صفحه اصلی
  2. تحلیل روایات موهم تکفیر مبتنی بر مراتب کفر و ضلالت و اصطلاح شناسی قرآنی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

تحلیل روایات موهم تکفیر مبتنی بر مراتب کفر و ضلالت و اصطلاح شناسی قرآنی

    نویسندگان

    • جواد ایروانی 1
    • رضا حق پناه 2
    • محمد رضا انجم شعاع 3

    1 دانشیار علوم قرآن و حدیث، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد

    2 استادیار علوم قرآن و حدیث، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد.

    3 دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد.

,

نوع مقاله : پژوهشی

10.30479/mfh.2021.2495
  • مشخصات مقاله
  • مراجع
  • دریافت فایل
  • ارجاع به این مقاله
  • آمار
  • هم رسانی

چکیده

تکفیر فِرق اسلامی، از چالش‌های مهم جهان اسلام در عصر حاضر و از عوامل اختلاف و تفرقه امت اسلامی است. بن‌مایه‌های تکفیر، در برداشت‌های ناصواب از آیات و روایات ریشه دارد و دستاویز لازم را برای گروه‌های منحرف و خشن فراهم می‌آورد. این امر، ضرورت بازخوانی و نقد مبانی و بن‌مایه‌های تکفیر را روشن می‌سازد. از سوی دیگر، وجود روایات شیعی موهم تکفیر فِرق اسلامی و برخی از برداشت‌های نااستوار در این زمینه، بهانه‌ای برای جریانات رسانه‌ای معاند برای دمیدن بر آتش تفرقه و تنش فراهم ساخته است. این نوشتار، که به شیوه توصیفی- تحلیلی و روش کتابخانه‌ای سامان یافته، تلاش می‌کند مبتنی بر اصطلاح‌شناسی «مؤمن» در قرآن و «مراتب کفر، شرک و ضلالت» در آیات، تحلیلی استوار و نسبتاً جامع از مجموعه روایات شیعی موهم تکفیر فِرق اسلامی ارائه دهد و با عرضه آن‌ها بر قرآن، به نقد برداشت‌های ناصواب بپردازد و برخی از آثار فقهی مهم آن را نیز ارائه نماید. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد کفر، شرک و ضلالت در قرآن، در مراتب گوناگون به‌کار رفته است و نکته کانونی در تحلیل روایات یادشده و رفع تنافی ظاهری آن‌ها با روایات معارض، در توجه به همین نکته است. همچنین، «مؤمن» در اصطلاح قرآن، «عموم مسلمانان» را- به جز مواردی خاص- شامل است و احکام فقهی همچون طهارت و حرمت غیبت نیز فِرق مختلف اسلامی را دربرمی‌گیرد.

کلیدواژه‌ها

  • تکفیر
  • مراتب کفر و شرک و ضلالت
  • اصطلاح‌شناسی قرآنی
  • XML
  • اصل مقاله 386.25 K
  • RIS
  • EndNote
  • Mendeley
  • BibTeX
  • APA
  • MLA
  • HARVARD
  • CHICAGO
  • VANCOUVER
مراجع
قرآن کریم.
آلوسی، سید محمود، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، تحقیق: علی عطیه، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1415ق.
ابن‌ادریس، محمد بن احمد، السرائر، قم، جامعة مدرسین، چاپ دوم، 1410ق.
ابن‌حجر، احمد بن علی، الاصابه، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1415ق.
ابن‌حنبل، احمد بن محمد، مسند احمد، بیروت، دارصادر، بی‏تا.
ابن‌کثیر، اسماعیل بن عمر، تفسیر القرآن العظیم، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1419ق.
اردبیلی، احمد، مجمع الفائده و البرهان، قم، جامعه مدرسین، 1405ق.
انصاری، مرتضی، المکاسب، قم، انتشارات دهاقانی (اسماعیلیان)، چاپ دوم، 1374ش.
_________، کتاب الطهارة، قم، موسسه آل البیت، طبعه حجریه، بی‌تا.
ایروانی، جواد، «پژوهشی در روایات ارتداد صحابه پس از رحلت پیامبر(ص)»، آموزه‌های حدیثی، 1396ش، شماره 1، 25-48.
بجنوردی، سید محمدحسین، القواعد الفقهیه، قم، الهادی، 1419ق.
بحرانی، یوسف، الحدائق الناضره، قم، اسلامی، بی‌تا.
بخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح البخاری، بیروت، دارالفکر، 1403ق.
حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، تحقیق: عبدالرحیم ربانی‌شیرازی، بیروت، داراحیاء التراث العربی، 1403ق.
حلی، جعفر بن حسن، المعتبر، قم، موسسه سید الشهداء، 1364ش.
حلی، حسن بن یوسف، تذکرة الفقهاء، قم، موسسه آل البیت (ع)، 1415ق.
خامنه‌ای، سید علی، (مقام معظم رهبری)، اجوبه الاستفتاءات، تهران، الهدی، 1418ق.
خمینی، سید روح الله، المکاسب المحرمه، قم، موسسه اسماعیلیان، 1410ق.
___________، کتاب الطهارة، قم، مطبعه مهر، بی‌تا.
خوئی، سید ابوالقاسم، مصباح الفقاهه، قم، وجدانی، چاپ سوم، 1371ش.
روحانی، سید صادق، فقه الصادق (ع)، قم، دار الکتاب، 1412ق.
زمخشری، محمود بن عمر، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الاقاویل فی وجوه التأویل، بی‏جا، منشورات البلاغه، بی تا.
سبزواری، محمدباقر، کفایه الاحکام، قم، اسلامی، 1423ق.
سید مرتضی، علی بن حسین، تنزیه الانبیاء، بیروت، دار الاضواء، 1409ق.
شهید اول، محمد بن مکی، القواعد و الفوائد، قم، مکتبه المفید، بی‌تا.
شهید ثانی، زین الدین بن علی، مسالک الافهام، قم، موسسه المعارف الاسلامیه، 1413ق.
صادقی تهرانی، محمد، الفرقان فی تفسیر القرآن، قم، فرهنگی اسلامی، چاپ دوم، 1365ش.
صدوق، محمد بن علی، الخصال، تصحیح: علی‌اکبر غفاری، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1403ق.
____________، معانی الاخبار، تحقیق: علی‌اکبر غفاری، انتشارات اسلامی، 1361ش.
____________، من لایحضره الفقیه، تحقیق: علی اکبر غفاری، قم، جامعه المدرسین، چاپ دوم،  1404ق.
طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، موسسه الاعلمی للمطبوعات، 1417ق.
طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، ناصرخسرو، 1372ش.
طوسی، محمد بن حسن، الاستبصار، قم، دارالکتب الاسلامیه، بی‏تا.
____________، الامالی، قم، دارالثقافه، 1414ق.
____________، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی‏تا.
____________، تهذیب الاحکام، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، 1365ش.
____________، المبسوط فی فقه الامامیه، تحقیق: محمدتقی کشفی، تهران، المکتبه المرتضویه، 1387ق.
عیاشی، محمدبن مسعود، تفسیر العیاشی، تحقیق: سیدهاشم رسولی محلاتی، تهران، المکتبه العلمیه الاسلامیه، بی‏تا.
فخر رازی، محمد بن عمر، مفاتیح الغیب (التفسیر الکبیر)، بیروت، داراحیاء التراث العربی، چاپ سوم، 1420ق.
قاسمی، محمد جمال الدین، محاسن التأویل، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1418ق.
قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لاحکام القران، بیروت، موسسه التاریخ العربی، 1405ق.
قندوزی، سلیمان بن ابراهیم، ینابیع الموده، بی‏جا، دار الاسوه، 1416ق.
کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تصحیح: علی‌اکبر غفاری، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ سوم، 1367ش.
گلپایگانی، سیدمحمدرضا، ارشاد السائل، بیروت، دار الصفوه، 1413ق.
مرعشی، سید نورالله، شرح احقاق الحق، قم، منشورات مکتبة آیة الله العظمى المرعشی النجفی، بی‌تا.
مظفر، محمدرضا، اصول الفقه، تحقیق: عباس‌علی زارعی سبزواری، قم، بوستان کتاب ،چاپ دوم، 1440ق.
معارف، مجید، تاریخ عمومی حدیث، تهران، کویر، چاپ سوم، 1384ش.
مفید، محمد بن محمد، الاختصاص، تحقیق: علی‌اکبر غفاری، قم: جماعه المدرسین فی حوزه العلمیه، بی‏تا.
مکارم شیرازی، ناصر و دیگران، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ شانزدهم، 1373ش.
نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، تحقیق: عباس قوچانی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ سوم، 1367ش.
    • تعداد مشاهده مقاله: 1,042
    • تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 405
مطالعات فهم حدیث
دوره 8، شماره 1 - شماره پیاپی 15
مهر 1400
صفحه 157-175
فایل ها
  • XML
  • اصل مقاله 386.25 K
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
  • RIS
  • EndNote
  • Mendeley
  • BibTeX
  • APA
  • MLA
  • HARVARD
  • CHICAGO
  • VANCOUVER
آمار
  • تعداد مشاهده مقاله: 1,042
  • تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 405

APA

ایروانی, جواد , حق پناه, رضا و انجم شعاع, محمد رضا . (1400). تحلیل روایات موهم تکفیر مبتنی بر مراتب کفر و ضلالت و اصطلاح شناسی قرآنی. مطالعات فهم حدیث, 8(1), 157-175. doi: 10.30479/mfh.2021.2495

MLA

ایروانی, جواد , , حق پناه, رضا , و انجم شعاع, محمد رضا . "تحلیل روایات موهم تکفیر مبتنی بر مراتب کفر و ضلالت و اصطلاح شناسی قرآنی", مطالعات فهم حدیث, 8, 1, 1400, 157-175. doi: 10.30479/mfh.2021.2495

HARVARD

ایروانی, جواد, حق پناه, رضا, انجم شعاع, محمد رضا. (1400). 'تحلیل روایات موهم تکفیر مبتنی بر مراتب کفر و ضلالت و اصطلاح شناسی قرآنی', مطالعات فهم حدیث, 8(1), pp. 157-175. doi: 10.30479/mfh.2021.2495

CHICAGO

جواد ایروانی , رضا حق پناه و محمد رضا انجم شعاع, "تحلیل روایات موهم تکفیر مبتنی بر مراتب کفر و ضلالت و اصطلاح شناسی قرآنی," مطالعات فهم حدیث, 8 1 (1400): 157-175, doi: 10.30479/mfh.2021.2495

VANCOUVER

ایروانی, جواد, حق پناه, رضا, انجم شعاع, محمد رضا. تحلیل روایات موهم تکفیر مبتنی بر مراتب کفر و ضلالت و اصطلاح شناسی قرآنی. مطالعات فهم حدیث, 1400; 8(1): 157-175. doi: 10.30479/mfh.2021.2495

  • صفحه اصلی
  • درباره نشریه
  • اعضای هیات تحریریه
  • ارسال مقاله
  • تماس با ما
  • نقشه سایت

اخبار و اعلانات

  • بروزرسانی 1401-12-01
  • بررسی مقالات در سایت مشابه یابی سمیم نور 1401-12-01

اشتراک خبرنامه

برای دریافت اخبار و اطلاعیه های مهم نشریه در خبرنامه نشریه مشترک شوید.

© سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب