نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

2 کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه شهید مدنی آذربایجان.

چکیده

محمد ناصرالدین البانی یکی از محدثان تاثیرگذار «سلفی‌گری» است و تألیفات گسترده‌ای در رشته‌های مختلف نگارش کرده است که در ممالک اسلامی به کثرت، انتشار یافته‌اند. البانی در بخشی از کتاب «التوسل، انواعه و احکامه»، تحت عنوان «احادیث ضعیف در توسل» به روایت «توسل به حق سائلین» می‌پردازد. وی در این حدیث که به روشنی، بیانگر توسل به حقی است که سائلان بر خدا دارند، ایراد کرده و با تضعیف «عطیه عوفی»، حدیث را جعلی می‌داند. با مراجعه به کتب جرح و تعدیل، صداقت و عدالت عطیه عوفی فهمیده می‌شود و شبهه تدلیس عطیه و تشیع او که از سوی البانی مطرح شده بود، نیز رفع می‌گردد. جرح عطیه به سبب تدلیسش، به خاطر اعتماد بر روایتی از محمد بن سائب کلبی است که وی در آن، متفرد و متهم به کذب است. جرح عطیه به جهت تشیعش نیز مردود است؛ چرا که جرح بر بدعت است که پس از بیان صدق راوی و خصوصاً عدالتش، نباید به آن توجهی کرد.

کلیدواژه‌ها

قرآن کریم.
ابن‌جعد، علی، مسند ابن الجعد، بیروت، مؤسسة نادر، 1410ق.
ابن‌حبان، محمد، المجروحین من المحدثین والضعفاء والمتروکین، حلب، دار الوعی، 1396ق.
ابن‌حجر عسقلانی، أحمد بن علی، لسان المیزان، بی‌جا، دار البشائر الإسلامیة، دوم، 1986م.
ابن‌حنبل، أحمد، مسند الإمام أحمد بن حنبل، بی‌جا، مؤسسة الرسالة، دوم، 1420ق.
ابن‌رجب، زین‌الدین عبدالرحمن، شرح علل الترمذی، اردن، مکتبة المنار، 1407ق.
ابن‌سعد، أبوعبدالله محمد، الطبقات الکبرى، بیروت، دار الکتب العلمیة، 1410ق.
ابن‌سنی، أحمد بن محمد، عمل الیوم و اللیلة سلوک النبی مع ربه عز وجل ومعاشرته مع العباد، جده بیروت، دار القبلة للثقافة الإسلامیة و مؤسسة علوم القرآن، بی‌تا.
ابن‌ماجه، ابوعبدالله محمد بن یزید، سنن ابن ماجه، بیروت، دار الفکر، بی‌تا.
ابن‌معین، یحیی، تاریخ ابنمعین (روایه الدوری)، مکه، مرکز البحث العلمی و احیاء التراث الاسلامی، 1399ق.
البانی، محمد ناصرالدین، التوسل انواعه و احکامه، ریاض، مکتبه المعارف للنشر و التوزیع، 1421ق.
_______________، صحیح و ضعیف سنن الترمذی، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.
تمیمی، عبدالرحمن بن حسن، فتح المجید شرح کتاب التوحید، قاهره، مطبعة السنة المحمدیة، هفتم، 1377ق.
جبعی عاملی، زین‌الدین، الرعایه، قم، کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی، 1413ق.
جدیری‌نژاد، محمدرضا، دانش رجال از دیدگاه اهل سنت، قم، دارالحدیث، 1381ش.
جوزجانی، ابواسحاق، أحوال الرجال، فیصل آباد پاکستان، دار النشر حدیث اکادمی، بی‌تا.
حائری، ابوعلی محمدبن اسماعیل، منتهی المقال، قم، آل البیت، 1416ق.
ذهبی، محمد بن احمد، المغنی فی الضعفاء، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.
ربانی، محمد حسن، دانش درایه الحدیث، مشهد، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، 1380ش.
سبحانی، جعفر، فرهنگ عقاید و مذاهب اسلامی، قم، موسسه امام صادق (ع)، سوم، 1390ش.
سجاد، ابو محمد، مختصری از زندگی نامه‌ شیخ محمد ناصرالدین‌ آلبانی، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.
سقاف، حسن، تناقضات الالبانی الواضحة، الاردن عمان، دار الامام نووی، دوم، 1413ق.
سمهودی، نورالدین علی بن احمد، وفاء الوفاء باخبار دارالمصطفی، بیروت، دار الکتب علیمه، 1419ق.
شیبانی، محمد بن ابراهیم، حیاة الالبانی و آثاره و ثناء العلماء علیه، بی‌جا، مکتبة السراوی، 1407ق.
صالحی شامی، محمد بن یوسف، سبل الهدى و الرشاد فی سیرة خیر العباد و ذکر فضائله وأعلام نبوته و أفعاله وأحواله فی المبدأ و المعاد، بیروت، دار الکتب العلمیة، 1414ق.
صدر، حسن، نهایه الدرایه، تصحیح ماجد غرباوی، قم، بی‌نا، بی‌تا.
طبرانی، سلیمان بن أحمد، المعجم الکبیر، موصل، مکتبة العلوم والحکم، دوم، 1404ق.
عاصمی قحطانی، عبدالرحمن بن محمد، حاشیة کتاب التوحید، بی‌جا، بی‌نا، سوم، 1408ق.
عثیمین، محمد بن صالح، مصطلح الحدیث، قاهره، مکتبة العلم، 1415ق.
عجاج‌خطیب، محمد، اصول الحدیث، مکه، دارالمناره، هفتم، 1418ق.
عصام، موسی‌هادی، محدث العصر الامام محمد ناصر الدین الالبانی، عربستان سعودی، دار الصدیق، 1423ق.
غماری مغربی، عبدالله، الرسائل الغماریه جزء فیه الرد علی البانی، بی‌جا، دارالمشایع، دوم، 1424ق.
فضلی، عبدالهادی، اصول الحدیث، بیروت، موسسه ام القری، دوم، 1416ق.
فودة، سعید، الدر الثمین المختصر الرد المحکم المتین، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.
قرطبی، أبوعمر یوسف بن عبد الله، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، بیروت، دار الجیل، 1412ق.
کوثری، محمدزاهد بن حسن، محق التقول فی مسألة التوسل، قاهره، المکتبه الازهریه للتراث، 2006م.
مقدسی‌جماعیلی، تقی‌الدین، أخبار الصلاه، دمشق، دار السنابل، 1416ق.
مکارم شیرازى، ناصر، تفسیر نمونه‏، تهران‏، دار الکتب الإسلامیه‏، 1374ش.
ممدوح، محمدسعید، رفع المنارة لتخریج احادیث التوسل و الزیارة، عمان، دار الامام النووی، 1416ق.
هیثمی، نورالدین علی بن ابی‌بکر، مجمع الزوائد و منبع الفوائد، قاهره، مکتبه القدسی، 1414ق.