نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد علوم قران و حدیث دانشگاه شاهد

2 استادیار گروه علوم قران و حدیث دانشگاه شاهد

چکیده

هرچند روایات تفسیری از منظرهای گوناگون مورد توجه واقع شده اما تحلیل ابعاد و مولفه­های آن از پژوهش­های جدید در عرصه تحقیقات حدیثی است که با مطالعه­ای روشمند در مضامین روایات تفسیری درصدد کشف عناصر محتوایی این دسته از روایات می­باشد. از آنجا که تمسک به قرآن و سنت مبتنی بر فهم این دو ثقل گرانبهاست در نوشتار حاضر تلاش شده تا با روش تحلیل محتوا و به شیوه استقرائی و با واحد تحلیل مضمون روایت، مؤلفه­های اعتقادی روایات تفسیری سورۀ مومنون در تفاسیر روایی شیعه را مورد مداقه قرار داده و به این پرسش پاسخ دهد که بر اساس روایات تفسیری سورۀ مومنون کدامین عناصر بنیادین اعتقادی از سوی معصومین (ع) جهت تعالی بخشی و هدایت انسان به سوی کمال بکار رفته است؟ این پژوهش با طبقه‌بندی موضوعی مضامین اعتقادی روایات تفسیری به واکاوی باورهای بنیادین در سوره مومنون پرداخته تا در نهایت ساختار اساسی حاکم بر روایات تفسیری سوره مومنون را در بعد اعتقادی آشکار سازد.

کلیدواژه‌ها

قرآن کریم.
بحرانى، هاشم بن سلیمان، البرهان فی تفسیر القرآن‏، تحقیق: واحد تحقیقات اسلامى ‏بنیاد بعثت، قم‏، موسسة البعثة، قسم الدراسات الإسلامیة، 1415ق.
بشردوست، علی، بررسی تحلیلی روایات تفسیری امام محمد باقر (ع) از دیدگاه تفسیر المیزان و الصافی (ده جزء نخست قرآن کریم)، پایان­نامه کارشناسی ارشد رشته علوم قرآن و حدیث، دانشگاه تربیت مدرس،  1384ش.
حویزی، عبدعلی بن جمعه، نورالثقلین، تصحیح: هاشم ‏رسولى، قم، اسماعیلیان، چاپ چهارم، 1415 ق.
خادمی، عین الله؛ رحیمی، جعفر، «تبییین استطاعت از منظرمتکلمان امامیه تا قرن چهارم»، پژوهش­های اعتقادی کلامی، سال سوم، ش 11، صص 104-77، 1392ش.
شریفی، علی، «نقد و بررسی آراء ایزوتسو در حوزه معناشناسی قرآن کریم»، حکمت معاصر، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال چهارم، ش سوم، صص 101-81، 1392ش.
راد، علی؛ عطایی، پریسا، «ریخت­شناسی الگوی قرآنی ابتلای انبیا؛ تحلیل داستان ابراهیم (ع)»، انسان پژوهی دینی، دوره 13، ش 36، صص176-157، 1395ش.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد،‏ مفردات ألفاظ القرآن، بیروت، دار القلم‏، 1412ش.
رضایی، سید جواد، بررسی و تحلیل روایات تفسیری امام رضا (ع)، پایان­نامه کارشناسی ارشد رشته علوم قرآن و حدیث، قم دانشکده اصول دین، 1383ش.
ستوده نیا، محمدرضا؛ جانی پور، محمد، «ساختار نظام­مند مفاهیم و گزاره­های اخلاقی در سوره اسراء»، پژوهش‌نامه اخلاق، سال ششم- شماره 19، صص82-55، 1392ش.
شمالی، محمدعلی، «واکاوی «ولایت» و ابعاد اجتماعی آن»، الهیات اجتماعی، شماره 1، صص 93 تا 120، 1388ش.
فلاحی، ابراهیم، تفسیر روایی سوره لقمان، پایان­نامه کارشناسی ارشد شهر ری، دانشکده علوم حدیث، 1388ش.
فیض کاشانی، ملا محسن، تفسیر الصافی، تهران، انتشارات الصدر، 1415ق.
قطبی، ثریا؛ هادوی، اصغر؛ رهنما، اکبر، باغانی، فاطمه، «ﺗﺤﻠﯿﻞ اﺑﻌﺎد و ﻣﺆﻟﻔﻪ­ﻫﺎی اﻋﺘﻘﺎدی ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ اﺳﻼﻣﯽ در آﻣﻮزه­ﻫﺎی رضوی»، ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، ﺷﻤﺎرة ﺳﻮم، ﺳﺎل ﻫﺠﺪﻫﻢ، صص 450-435، 1393ش.
قمی مشهدی، محمد بن محمد رضا، کنز الدقائق و بحرالغرائب، تهران، چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامی، 1368ش.
کرمی، مریم، تفسیر روایی سوره فرقان، پایان­نامه کارشناسی ارشد، شهر ری، دانشکده علوم حدیث، 1388ش.
گلابی، امیر محمد؛ خدادادحسینی، سید حمید؛ رضوانی، مهران؛ یدالهی فارسی، جهانگیر، «مفهوم­پردازی آمیخته بازاریابی در بنگاه­های صنایع غذایی کوچک و متوسط ایرانی»، چشم انداز مدیریت بازرگانی، ش 35، صص 42-2، 1389ش.
مدرسی، محمدتقی، مقاصدالسور، مشهد، بنیاد پژوهش­های اسلامی، 1386ش.
معروفی، یحیی؛ یوسف­زاده، محمدرضا، تحلیل محتوا در علوم انسانی، همدان، سپهر دانش، 1388ش.