نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 فارغ التحصیل رشته قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی مشهد

2 دانشجوی دکتری قران و حدیث دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

در میان فرقه­ی صوفیه، رسمی به نام چله­نشینی وجود دارد که از یکسری اعمال خاص شکل گرفته است. این اعمال در مدت چهل روز برای پاک شدن از آلودگی­های باطنی و طهارت روحی صورت می­پذیرد. این فرقه، اعمال خود را برگرفته از دین می­دانند و برای اثبات آنها به حدیث «مَن أَخلَصَ لِلّهِ اَربَعینَ ...»، اعمال و عملکرد پیامبرانی چون حضرت موسی (ع) در میقات چهل روزه‌ی خود و حضرت محمد (ص) در خلوت­گزینی­هایی که در غار حرا داشته است، تمسک جسته­اند. در پژوهش حاضر به این نتیجه رسیدیم که مستندات حدیثی آنها سند صحیحی نداشته است و از متن آنها موافقت با این رسم اثبات نمی­گردد و گوشه­نشینی صحیح که دین با آن موافق است و آن را تجویز کرده ، نه تنها انسان را از جامعه دور نمی­کند، بلکه فرد را در متن جامعه قرار می­دهد و با تقویت ایمان، او را به پاکی دعوت می­کند.

کلیدواژه‌ها

قرآن مجید، ترجمه محمد مهدی فولادوند، تهران، دار القرآن الکریم، 1415 ق.
ابن ابى حاتم، عبد الرحمن بن محمد، تفسیرالقرآن العظیم، عربستان، ‏مکتبة نزار مصطفى الباز، سوم، 1419ق‏.
..........................................، الجرح والتعدیل ، بیروت، دارالامم، 1371ق.
ابن ابی شیبة کوفی، ابوبکر عبدالله بن محمد، المصنف، تحقیق سعیداللحام، بیروت، دارالفکر، 1409ق.
ابن جوزی، عبدالرحمن‌بن‌علی، الموضوعات، مدینه، مکتبةالسلفیة، 1388ق.
ابن سعد، ابوعبدالله، الطبقات الکبرى، بیروت، دار صادر، بی­تا.
ابن سلامة، عبد الله، مسندالشهاب، بیروت، موسسه الرساله، 1405ق.
ابن حبان، محمد، المجروحین، محمود إبراهیم زاید، مکة، دار الباز للنشر و التوزیع، بی­تا.
................... ، الثقات، هند، مؤسسة الکتب الثقافیة، 1393ق.
................... ، طبقات المحدثین بأصبهان، عبد الغفور عبد الحق حسین البلوشی، بیروت، مؤسسة الرسالة، الثانیة،  1412ق.
ابن حجر، ابو الفضل أحمد بن علی، لسان المیزان، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، دوم ، 1390ق.
........................................ ، تهذیب التهذیب، بیروت، دار الفکر، 1404ق.
ابن حیون، نعمان بن محمد مغربى‏، دعائم الإسلام‏، قم، موسسه آل البیت، 1385ق.
ابن عدی، عبد الله، الکامل، بیروت، دار الفکر، 1404ق.
ابن غضائری، احمد بن‌ حسین،‌ الرجال، قم، دارالحدیث، 1364ش.
ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دار صادر، 1414ق.
ابن ندیم، أبو الفرج محمد بن إسحاق، الفهرست، محقق ابراهیم رمضان، دار المعرفة، بیروت، لبنان، 1417ق.
ابن هشام، عبد الملک، السیرة النبویة، ترجمه­ی سید هاشم رسولی، تهران، اسلامیه، بی­تا.
ابن فهد حلى، احمد بن محمد، التحصین فی صفات العارفین‏، قم، مدرسة الإمام المهدی (ع)‏، 1407ق.
.................................. ، عدة الداعی و نجاح الساعی‏، تهران، دار الکتب الإسلامیه‏، 1407 ق.
ارزق‍ی‌، م‍ح‍م‍دب‍ن‌ ع‍ب‍دال‍ل‍ه، اخبار مکه و ما جاء فیها من الآثار، ب‍ی‍روت‌، دارالان‍دل‍س‌، 1403ق.
برقی، احمد بن محمد، الرجال، تهران، دانشگاه تهران‏، 1383ق.
بحرانی، عبد الله بن نور الله‏، عوالم العلوم، قم، مؤسسة الإمام المهدى (ع)، 1413ق.
تمیمی آمدی، عبدالواحد، غرر الحکم و درر الکلم، قم، دار الکتاب الاسلامی، 1410ق.
چیتیک، ویلیام، درآمدی بر تصوف، ترجمه­ی محمد رضا رجبی، قم، ادیان و مذاهب، 1386ش.
حر عاملی، محمد بن حسن‏، وسائل الشیعه، قم، مؤسسة آل البیت (ع)‏، 1409ق.
حکیم، محسن، مستمسک العروه الوثقی، قم، 1374ش.
خطیب بغدادی،ابوبکر،  تاریخ بغداد، مصطفى عبد القاد، بیروت، دار الکتب العلمیة ، 1417ق.
خلیلی، محمد علی، زندگانی حضرت محمد (ص)، تهران، اقبال، 1337ش.
خویی، ابوالقاسم، معجم الرجال، بی­جا، بی­نا، 1413ق.
خیرالدین، عبد العزیز، السیرة العطرة محمد خاتم الرسل (ص)، بیروت، دار الفکر العربی، 1388ق.
دهخدا، علی اکبر، لغت نامه ی دهخدا،ج17،تهران، چاپخانه دولتی ایران، 1334ش.
دیلمی، حسن بن محمد، اعلام الدین فی صفات المومنین، قم، مؤسسه آل البیت، 1408ق.
ذهبی، عبدالله، المغنی فی الضعفاء، أبی الزهراء حازم القاضی، بیروت، دار الکتب العلمیة، 1418ق.
................، میزان الاعتدال، علی محمد البجاوی، بیروت، دار المعرفة للطباعة و النشر، بی­تا.
راغب اصفهانى، حسین بن محمد، المفردات، دمشق- بیروت، دارالعلم الدار الشامیة، 1412ق.
زبیدی، محمد مرتضی، تاج العروس، بیروت، دارالفکر، 1414ق.
زرین کوب، عبد الحسین، ارزش میراث صوفیه، تهران، امیر کبیر،1362ش.
سمعانی، ابوسعد، الانساب، بیروت، دار الجنان للطباعة و النشر و التوزیع، 1408ق.
سیوطی، جلال الدین، الدر المنثور، قم، مرعشی، 1404ق.
صدقه، جان م، معجم الاعداد (رموز و دلالات)، بیروت، لبنان ناشرون،1994م.
صدوق، ابن بابویه محمد بن علی، امالی، تهران، کتابچی، 1376ش.
..................................... ، عیون أخبار الرضا علیه السلام‏، محقق: لاجوردی مهدی، تهران، جهان، 1378ش.
طبرسی، علی بن حسن، مشکاة الانوار، نجف، المکتبة الحیدریة، 1385ق.
عمید زنجانی، عباسعلی، تحقیق و بررسی در تاریخ تصوف، تهران، دارالکتب الاسلامیه، دوم، 1367ش.
فتنی، محمد طاهر بن علی، تذکرة الموضوعات، ریاض، دارة الطباعة المنیریة، 1343ق. 
فیض‌کاشانى، ‏ملا محسن، المحجة البیضاء، تصحیح: على اکبر غفارى، قم، دفتر انتشارات اسلامى، 1417ق.
ک‍ل‍ی‍ن‍ی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه‏،1407ق.
کوفی، فراس بن یحیى، مسانید أبی یحیى الکوفی، القاهرة، مطابع ابن تیمیة، 1413ق.
مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی‏، 1403ق.
مزّی، یوسف بن عبد الرحمن، تهذیب الکمال، بیروت، مؤسسة الرسالة، الثانیة، 1413ق.
مکارم شیرازى و جمعی از نویسندگان، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، 1373ش. 
نسائی، احمد بن شعیب، الضعفاء و المتروکین، بیروت، دار المعرفة للطباعة و النشر و التوزیع، 1406ق.
نجاشی، ابوالعباس احمد بن علی، رجال النجاشی، قم، جامعه مدرسین قم، چاپ پنجم، 1407ق.
همدانی، فاضل خان، ترجمه­ی کتاب مقدس، تهران، اساطیر، 1380ش.
Chryssavgis,John,In the Heart of the Desert, Bloomington: World Wisdom, 2003