چکیده
در تاریخ اسلام سیاست نامه‌ها و نامه‌های سیاسی از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. چنانکه بین سه قرن اولیه هجرت نامه‌های بسیار مشهوری در این خصوص توسط امام علی (ع) خطاب به مالک اشتر نخعی و طاهر بن حسین (ذوالیمینین) سردار معروف دولت عباسی به فرزندش عبدالله به نگارش در آمد. در این مقاله سعی شده این دو نامه که هر کدام به مثابه‌ی نماینده شیوه‌ها‌ی آداب ملک‌داری و نوع حکومت‌داری دو دولت علوی و خلفای عباسی است مورد مقایسه قرار گیرند. یافته‌ها‌ی این پژوهش نشان می‌‌دهد که نامه‌ی امام علی (ع) از وسعت دید جامعه‌شناختی بیشتری برخوردار بوده زیرا برخی از اقشار اجتماعی مورد نگاه تیزبین آن حضرت قرار گرفته که در نامه‌ی طاهر اصلا بدان اشاره نشده است. در اندیشه‌ی امیرمؤمنان ( ع ) خدمت کارگزار، ضمن اجرای عدالت، برای جلب رضایت خداوند است. درحالی‌که در نامه نماینده‌ی دولت عباسی فقط رضایت خلیفه شرط اصلی زمامداری بر مردم است.گرچه شباهت‌ها‌یی بین دو نامه در نوع مشورت با افراد و کنترل کارگزاران مشاهده می‌‌شود.
کلیدواژه‌ها
)