نوع مقاله : پژوهشی
نویسندگان
1 استاد دانشگاه قم
2 دانشیار دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
چکیده
ملا علی قاری از علمای متأخر اهل سنت است که در کتاب «الاسرارالمرفوعه» به بررسی اخبار موضوع، همت گماشته ا ست. اهمیت بحث از حدیث موضوع در این است که گاهی احادیث سست، موجب وهن اسلام می‌شود و ا همیت نقد کتاب مورد بحث در این است که مؤلف از آثار متقدمین در این فن، بهره برده و به بررسی «احادیث موضوعه» مشهور بین عموم مردم، اکتفا کرده است. انگیزه مصنف، تمییز بین موضوع و مرفوع است که احادیث موضوعه اجماعی را جمع و گاهی تصحیح کرده است. ایشان به اموری که در شناخت مجعولات، مشهورند ولی صحیح نیستند و علایم بازشناسی موضوع می‌پردازد. برخی احادیث این کتاب، موقوف‌اند. برخی را از مفتریات شیعه دانسته؛ در حالی که مستندات مهمی بر آن وجود دارد مثل‌حدیث وصیت و خلافت و ردالشمس بر‌علی(ع). قاری چند قاعده برای شناخت موضوعات مطرح کرده که از آن جمله است: نسبت گزاف به پیامبر(ص)، تکذیب حدیث با حس و تجربه، بی‌پایه و بی‌ارزش بودن حدیث که مورد تمسخر واقع شود، تناقض با سنت صریحه، حدیثی که ادعا شود که پیامبر(ص) در حضور صحابه کاری انجام داد ولی صحابه اتفاق بر کتمان آن داشته باشند و نقلش نکرده باشند مثل حدیث غدیر که کلام ایشان صحیح نیست؛ زیرا حدیث غدیر را تعداد زیادی نقل کرده‌اند و علامه امینی متذکر آنها شده است. ایشان در آخر کتاب، چند علامت کلی مثل احادیث فضائل سور، فضیلت و یا ذم برخی صحابه و افراد و شهرها و ... را برای احادیث موضوعه ذکر کرده که مواردی از آنها می‌تواند صحیح باشد.
کلیدواژه‌ها
)