Document Type : Research
Authors
1 Ph.D Student in Quran and Hadith, Arak University.
2 Associated Professor, Department of Quran and Hadith, Arak University.
3 Associated Professor, Department of Quranic and Hadith Sciences, Arak University
4 Assistant Professor, Department of Quranic and Hadith Sciences, Arak University
Abstract
The Holy Qur’an, as the main source of religious teachings in Islam, has distinct features in order to meet all needs in line with the goal of human guidance and development. The comprehensiveness of the Qur’an is one of these unique features which has always been considered by Muslim scholars. The scope of the Qur’an has always been considered, but the quality of its realization has often been neglected. For this reason, this study using a descriptive-analytical method, examines the quality of the realization of the comprehensiveness of the Holy Quran based on the central role of principles and relying on the analysis of the narration quoted from Imam Sadegh (A.S): There is no matter of dispute between two individuals unless there is a principle for that in the Holy Book of Quran. Through this method of text analysis in accordance with the rules of jurisprudence, the study first deals with the semantics of the contents, and reviews the narrative documents. Next, it explains the narration and the ways of inferring the Qur’anic principles. The findings of this study show that the Holy Quran contains principles that can meet the various needs of human beings by being adapted to the different needs of human beings. In this regard, three strategies have been proposed for inferring the principles of the Quran: using the authority of independent phrases, meta-context implications, and principle-oriented attitude in the Quranic stories.
Keywords
ابن‌منظور، محمدبن‌مکرم، لسان العرب، بیروت، دار صادر، چاپ سوم، 1414ق.
ازهرى، محمدبن‌احمد، تهذیب اللغة، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1421ق.
ایازی، محمدعلی، جامعیت قرآن، رشت، کتاب مبین، چاپ سوم،1380ش.
الباحسین، یعقوب‌بن‌عبدالوهاب، القواعد الفقیه، ریاض، مکتبه الرشد،۱۴۲۰ق.
بجنوردى، سیدمحمد، قواعد فقهیه، تهران، مؤسسه عروج، چاپ سوم، 1401ق.
برقى، احمدبن‌محمد بن خالد، المحاسن، قم، بی‌نا، چاپ دوم، 1371ق.
تهانوى، محمدعلى بن على، موسوعة کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، لبنان، مکتبة لبنان ناشرون، 1996م.
حاجی، حمزه و مهریزی، مهدی، «کیفیت جامعیت قرآن در پرتو آراء اندیشمندان و مفسران مسلمان»، مطالعات قرآنی، 1391ش، شماره 10، صص 69-87.
حائری، ابوعلی، منتهی المقال فی احوال الرجال، قم، مؤسسه آل‌البیت (ع)، ۱۴۱۶ق.
حرعاملى، محمدبن‌حسن، وسائل الشیعة، قم، بی‌نا، 1409ق.
حسینی شیرازی، سیدمحمد، تبیین القرآن، بیروت، دارالعلوم، چاپ دوم، 1423ق.
حلى، حسن‌بن‌یوسف، خلاصة الأقوال فی معرفة الرجال، مشهد، بنیاد پژوهش‌هاى اسلامى آستان قدس رضوی، 1381ش.
خمینى، روحالله، آداب الصلاة، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى، چاپ هفتم، 1378ش.
دروزه، محمدعزه، التفسیرلحدیث، قاهره، دارالکتب العربیه، 1383ق.
دیاری بیدگلی، محمدتقی و موسوی کراماتی، سید محمدتقی، «انگاره‌شناسی قرآن و نقش آن در تبیین جامعیت قرآن»، سراج منیر، 1396ش، شماره 28، صص65-84.
راد، علی؛ خطیبی، محمد، «ادله ادبی دلالت فراسیاقی قرآن»، پژوهش‌های ادبی-قرآنی، 1394ش، سال 3، شماره 3، صص7-22.
راغب اصفهانى، حسین‌بن‌محمد، مفردات الفاظ قرآن، بیروت، دارالقلم، 1412ق.
____________________، مترجم و محقق: سیدابراهیم مرتضوی، تهران، مرتضوی، چاپ دوم، 1374ش.
ربانی، محمدحسن، بررسی اعتبار احادیث مرسل، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۹ش.
زرکشی، بدرالدین، البرهان فی علوم القرآن، محقق: محمد ابوالفضل ابراهیم، بی‌جا، دار احیاء الکتب العربیه، 1476ق.
شفیعی، علی، جامعیت قرآن؛ پژوهشی پیرامون قلمروی انتظار از قرآن، (www.aftabir.com)، 1385ش.
صدوق، محمد‌بن‌على، عیون أخبارالرضا، تهران، بی‌نا، 1378ق.
طباطبایى، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، لبنان، مؤسسه الأعلمی للمطبوعات، چاپ دوم، 1390ق.
طریحى، فخرالدین بن محمد، مجمع البحرین، تهران، مرتضوی، چاپ سوم، 1375ش.
طنطاوی‌بن‌جوهری، الجواهر فی تفسیر القرآن، نجف، المطعبه الطلیعه، 1376ق.
طوسى، محمدبن‌حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی‌تا.
______________، تهذیب الأحکام (تحقیق خرسان)، تهران، بی‌نا، چاپ چهارم، 1407ق.
______________، رجال، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه موسسه نشر اسلامی، چاپ سوم، 1373ش.
______________، فهرست کتب الشیعة و أصولهم و أسماء المصنفین و أصحاب الأصول، محقق: عبدالعزیز طباطبایی، قم، بنیاد محقق طباطبایی، 1420ق.
طهماسبی بلداجی، اصغر و ابراهیمی، ابراهیم، «نقد وبررسی دیدگاه مفسران فریقین درباره جامعیت قرآن»، پژوهش‌های تفسیر تطبیقی، 1398ش، شماره 9، صص 221-242.
عابدینی، احمد، «حجیت فراز های قرآن کریم»، بینات، 1389ش، سال چهارم، شماره14، صص48-63.
عبدالرزاق، علی، الاسلام و اصول الحکم، قاهره، الهیئه المعریه العامه الکتاب، بی‌تا.
غزالی، محمدبن‌محمد، احیاء علوم الدین، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.
فتح‌الله، احمد، معجم الالفاظ الفقه الجعفری، الدمام، بی‌نا، ۱۴۱۵ق.
فضل‌الله، سید محمدحسین، تفسیر من وحی القرآن، بیروت، دارالملاک، 1419ق.
فیض کاشانى، محمدمحسن، الوافی، اصفهان، کتابخانه أمیر المؤمنین، 1406ق.
قاسمی، محمد جمال‌الدین، محاسن التاویل، محقق: محمد باسل عین السود، بی‌جا، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۸ق.
قرطبی، ابن عبدالبر، جامع بیان العلم و فضله، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۲۱ق.
کشى، محمد‌بن‌عمر، اختیار معرفة الرجال، گردآورنده: محمدبن‌حسن طوسی، قم، موسسة آل البیت لإحیاء التراث، 1404ق.
کلینى، محمدبن‌یعقوب، أصول الکافی، مترجم: محمدباقر کمرهاى، قم، بی‌نا، چاپ سوم، 1375ش.
_________________، کافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، 1407ق.
مازندرانى، محمدصالح بن احمد، شرح الکافی-الأصول و الروضة، تهران، بی‌نا، 1382ق.
مامقانی، عبدالله، مقباس الهدایه، قم، دلیل ما، ۱۳۸۵ش.
مجلسى، محمدباقر، بحار الأنوار (ط - بیروت)،بیروت، بی‌نا، چاپ دوم، 1403ق.
مکارم شیرازی، ناصر، «پیام آیت‌الله به همایش ملی فقه و مسائل مستحدثه»، مجموعه مقالات اولین همایش ملی فقه و مسائل مستحدثه، دانشگاه پیام نور، ساری، مرکز انتشارات توسعه علوم،1390ش، صص۴- 6.
_________________، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش.
نجاشى، احمدبن‌على، رجال، محقق: موسی شبیرى زنجانى، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه موسسه نشر اسلامی، چاپ ششم، 1365ش.
نوری، حسین بن محمدتقی، مستدرک الوسائل و مستنبط الوسائل، قم، موسسه آل البیت، 1408ق.
)