Document Type : Research
Authors
1 Ph.D. Student of Islamic Azad University, Tehran South Branch.
2 Assistant Professor Islamic Azad University, South Tehran.
3 Assistant Professor, Islamic Azad University, Science and Research.
4 Assistant Professor, University of Tehran.
Abstract
“Hadith difference” is one of the problems facing the researchers involved in Islamic sciences, especially hadith sciences. The reason is that, in many cases, scholars of different branches of knowledge encounter two or more different hadiths about a subject. These scholars first rely on the hadith itself, and then come up with solutions to resolve differences and find authentic hadiths among conflicting hadiths using other evidences. The scientific efforts of scientists continue due to the importance of the issue of differences in narrations. “Ayatollah Sayyed Ali Sistani” has presented some opinions and worked on this issue. These opinions can be very helpful in being innovative, discovering unknown areas, and solving the problems related to the knowledge of hadith differences. Based on his scientific findings, the first step of research to resolve the differences in hadith is to know their causes in the stages of issuance and receipt. In addition, some of these differences are unreal and stem from not understanding the hadiths accurately, not knowing the style of the words of the Ahl-o-al-Bayt (AS), and their various officials. The modals of the hadiths, such as knowing the conditions of the addressee, the society and the custom of the prophet, can also affect the correct understanding of the hadith and the way of resolving the differences among the hadiths.
Keywords
ابن‌منظور، محمدبن‌مکرم، لسان العرب، بیروت، دار صادر، چاپ سوم، 1414ق.
استرآبادی، محمدفاضل، نگاهی به کتاب الحدائق الناضره، مجله فقه اهل‌بیت، 1375ش، شماره 7، صص 220-243.
اسلامی، رضا، «مکتب اصولی شهید آیت‌الله صدر»، پژوهش حوزه، پاییز و زمستان 1385، شماره 27 و 28، سال هفتم، صص 126-185.
انصاری، مرتضی، فرائد الاصول، قم، مجمع الفکری الاسلامی، 1419ق.
بحرانی، یوسف، حدائق الناضره فی احکام العتره الطاهره، محقق: ایروانی، محمدتقی، قم، موسسه النشرالاسلامی التابعه لجماعه المدرسین، بی‌تا.
تمدن، حمیدرضا، عزیزپور، حسین، «تفکیک روایات «افتایی» و «تعلیمی»، قواعد و نمونه‌ها؛ آیت‌الله سیستانی و میرزامهدی اصفهانی (بخش نخست)»، آینه پژوهش، بهمن و اسفند 1399، شماره 6 (پیاپی186)، سال31، صص 107-135.
حر عاملی، محمدبن حسن، وسائل‌الشیعه إلی تحصیل مسائل‌الشریعه، قم، موسسه آل البیت (ع) لاحیاء التراث، بی‌تا.
حلی، حسن‌بن‌یوسف، تذکره الفقهاء، قم، موسسه آل البیت (ع) لاحیاء التراث، 1414ق.
حلی، محمدبن‌احمد، مستطرفات السرائر، بی‌جا، بی‌نا، 1411ق.
خمینی، روح‌الله، توضیح المسائل، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1392ش.
دلبری‌حسینی، سیدعلی، «آسیب‌شناسی فهم روایات (تعارض؛ علل و عوامل آن)»، الهیات و حقوق، بهار 1383، شماره 11، صص 147-170.
الزغیر، لطفی بن محمد، التعارض فی الحدیث، ریاض، مکتبه العبیکان، 1428ق.
سرخسی، محمدبن‌احمد، المبسوط، بیروت، دارالمعرفه، 1414ق.
سیستانی، سیدعلی، الرافد فی علم الاصول، قم، مکتب آیت‌الله سیدسیستانی، 1414ق.
____________، تعارض الأدله و اختلاف الحدیث، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.
____________، اختلاف الحدیث، بی‌جا، بی‌نا، 1396ش.
شهید اول، محمدبن مکی، ذکر الشیعه فی أحکام الشریعه، قم، مؤسسه آل البیت (ع) لإحیاء التراث، 1377ش.
شهیدثانی، زین‌الدین، الرعایه فی علم الدریه، قم، مکتبه آیه‌الله مرعشی، 1367ش.
صالح، صبحی، علوم الحدیث و مصطلحه عرض و دراسه، بیروت، دارالعلم للملایین، 1417ق.
صدر، سیدحسن، بحوث فی علم الأصول، قم، مرکز الغدیر للدراسات الإسلامیه، بی‌تا.
__________، تأسیس الشیعه لعلوم الإسلام، عراق، شرکه النشر و الطباعه العراقیه المحدوده، بی‌تا.
صدوق، محمدبن علی، معانی الأخبار، بی‌جا، دارالمعرفه، بی‌تا.
______________، علل الشرائع، نجف، مکتبه الحیدریه، بی‌تا.
صفار قمی، محمدبن حسن، بصائرالدرجات فی فضائل آل محمد (ع)، تصحیح: کوچه باغی، محسن، تهران، منشورات الاعلمی، 1404ق.
طوسی، محمدبن‌حسن، الخلاف، بی‌جا، موسسه النشر الاسلامی، بی‌تا.
________________، اختیار معرفه الرجال المعروف برجال الکشی، محقق: رجایی، مهدی، مصحح: مصطفوی، حسن، مشهد، مرکز تحقیقات و مطالعات دانشکده الهیات و معارف اسلامی، 1348ش.
غروی نایینی، نهله، تاریخ حدیث شیعه تا قرن پنجم، قم، شیعه‌شناسی، 1386ش.
فراهیدی، خلیل‌بن‌احمد، العین، دار و مکتبه الهلال، بی‌تا.
فیض کاشانی، محمدمحسن، الوافی، اصفهان، کتابخانه امام امیرالمومنین علی (ع)، 1406ق.
کشی، محمدبن‌عمر، اختیار معرفه الرجال المعروف به رجال الکشی، محقق: فاضل میبدی، محمدتقی، مصحح: میرداماد، محمدباقر، قم، موسسه آل البیت (ع) لاحیاء التراث، 1382ش.
کلینی، محمدبن‌یعقوب، الکافی، تصحیح: غفاری، علی‌اکبر، تهران، دارالکتب الإسلامیه، 1367ش.
مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار الجامعه لدرر أخبار الأئمه الأطهار علیهم‌السلام، مصحح: محمودی، محمدباقر و دیگران، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی‌تا.
مددی موسوی، سید احمد، نگاهی به دریا، بی‌جا، موسسه کتابشناسی شیعه، 1393ش.
مددی موسوی، سید محمدکاظم، «فرضیه‌ای درباره حمل روایات بر تقیه از منظر شیخ طوسی»، کاوشی نو در فقه، 1393ش، سال 21، شماره 3، صص 93-111.
مظفر، محمدرضا، المنطق، قم، موسسه النشر الاسلامی، بی‌تا.
_________، اصول الفقه، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، بی‌تا.
معارف، مجید، «اجمال و تبیین در روایات»، فصلنامه مطالعات اسلامی، پاییز و زمستان 1383ش، شماره 66 و 65، صص 223-252.
_________، پژوهشی در تاریخ حدیث شیعه، تهران، موسسه فرهنگی و هنری ضریح، 1374ش.
مفید، محمدبن‌محمد، تصحیح اعتقادات الإمامیه، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.
)