Document Type : Research

Authors

1 Ph.D student in Quran and Hadith, Tarbiat Modares University

2 Associated Professor, Tarbiat Modares University

3 Professor of Tarbiat Modares University.

4 Assistant Professor of the Islamic Encyclopedia Foundation

Abstract

Source Identification of compilatory works in the sense of identification the sources of existing narrative work, has been considered by hadith scholars in Iran recently since two decades ago. Seyyed Muhammad Javad Shubeiry Zanjani, tooks the first steps of methodical study by presenting articles in this issue. He presented a method by applying Isnad-text components in source identifying of compilatory works and used it in Al-Ghibah of Abu Abdullah Muhammad ibn Ibrahim al-Numani. In this research, Shubeiri Zanjani's articles have been studied, analyzed and criticized in order to determine the quiddity, the manner of applying, and the effectiveness of his method. The result of this research is that his method includes various Isnad-text components; Most of its components are not alone effective in all cases; the manner of applying some components is unclear; in some cases, it needs to be revised and corrected, and in some cases it has not been used properly.

Keywords

ابن‌الغضائری، احمد‌بن‌حسین، رجال، قم، موسسه اسماعیلیان، 1364ق.
اثباتی، اسماعیل؛ طباطبایی، سیدکاظم، «جستاری در باب منابع داده‌های تاریخی کتاب الکافی»، علوم‌حدیث، 1393ش، ش71، صص 29- 52.
---------------------------، «تبارشناسی منابع روایات اعتقادی الکافی»، کتاب قیم، 1396ش، ش17، صص 265- 288.
باقری، حمید، «الکافی و روایات اسحاق‌بن‌محمد‌احمر نخعی؛ تلاشی برای شناسایی منبع کلینی در نقل روایات اسحاق»، رهیافت‌هایی در علوم قرآن و حدیث، 1396ش، ش1، صص 9- 28
---------، «حسن‌بن‌عباس حریش و کتاب انا انزلناه فی لیلة‌القدر وی، نمونه کتابی عرضه شده بر امام»، حدیثپژوهی، 1394ش، ش13، صص 133- 166.
بلامی، ای. جیمز، «مصادر کتاب مقتل امیرالمؤمنین علی (ع) تألیف ابن ابی الدنیا»، ترجمه محمد منیب، 1397ش، سخن تاریخ، ش 27، صص 101-140.
پهلوان، منصور؛ طارمی‌راد، حسن؛ سهیلی، محمدحسین، «بازسازی کتاب الحج معاویة‌بن‌عمار و ارزیابی طرق روایات آن با تأکید بر احادیث زیارت»، پژوهشهای قرآن و حدیث، 1396ش، ش 1، صص 33- 59
جدیدی‌نژاد، محمدرضا، «روش دستیابی به منابع الکافی»، آینه پژوهش، 1389ش، ش 123، صص16-20.
حاتمی‌مهر، سمیرا؛ فرجامی، اعظم، «الگویابی اسناد کلینی به کتاب زرارة‌بن‌أعین»، تحقیقات علوم قرآن و حدیث، 1395ش، ش30، صص 119- 150.
حدادی، آمنه و دیگران، «تحلیل کارکرد حلقه مشترک در بازیابی منابع آثار روایی؛ مطالعه موردی روایات علی بن ابراهیم در الکافی»، علوم قرآن و حدیث، در نوبت انتشار.
حمادی، عبدالرضا؛ حسینی، سید علیرضا، «بازشناسی منابع کلینی در تدوین الکافی»، حدیثپژوهی، 1393ش، ش6، صص 181-206.
رحمان‌ستایش، محمدکاظم؛ شهیدی، روح‌الله، «بازیابی منابع تفسیر قمی»، حدیثپژوهی، 1392ش، شماره 5 و 6، صص 332- 361.
رحمتی، محمدکاظم، «بازیابی متون کهن امامی‌در آثار شیخ صدوق»، حدیث و‌اندیشه، 1385ش، ش1، صص 5- 35
زعفرانی‌زاد، سعید، «سرچشمه‌های متنی کهن، سیری در منابع تفسیر نعمانی»، مطالعات قرآن و حدیث، 1386ش، سال اول، شماره اول، صص 145- 162.
سرخه‌ای، احسان، «کتاب حلبی؛ منبعی مکتوب در تألیف الکافی»، علوم‌حدیث، 1388ش، ش 51، صص 34-58.
سزگین، فواد، تاریخ نگارشهای عربی، ترجمه موسسه نشر فهرستگان، تهران، سازمان چاپ و انتشارات، 1380ش.
________، محاضرات فی تاریخ العلوم العربیة و الاسلامی، منشورات معهد تاریخ‌العلوم‌العربیة و الاسلامیة فی اطار جامعة فرانکفورت، فرانکفورت، 1404ق.
شبیری زنجانی، سید محمدجواد، «منابع نعمانی در غیبت»، بازسازی متون کهن حدیث شیعه، 1394ش،قم، دارالحدیث، صص 379- 430.
-----------------------، «مصادر الشیخ الطوسی فی کتابه التهذیب‌الاحکام»، علومالحدیث، 1420ق، سال سوم، ش ششم، صص 168- 224.
-----------------------، «الکاتب النعمانی و کتابه الغیبة»، 1419ق، علوم الحدیث، ش سوم، صص 175- 238.
-----------------------، توضیح الاسناد المشکلة فی الکتب الاربعة، قم، دارالحدیث للطباعة و النشر، 1429ق.
طارمی، حسین، «پیشینه مکتوب منابع معتبر حدیثی شیعه امامیه»، کنگره بینالمللی کتاب و کتابخانه در تمدن اسلامی، 1374ش، دوره 1، صص 219- 235.
طوسی، محمدبن‌حسن، فهرست کتب الشیعة و اصولهم و أسماء المصنفین و أصحاب الاصول، تحقیق عبدالعزیز طباطبایی، قم، کتابخانه محقق طباطبایی، 1420ق.
---------------، تهذیبالاحکام، به تحقیق حسن موسوی‌خرسان، تهران، دارالکتب الاسلامیة، 1407ق.
عمادی‌حائری، سید‌محمد، «درنگی در منابع مکتوب الایضاح»، علومحدیث، ش 39، صص 136- 147.
-----------------، «مسائل محمد‌بن‌مسلم‌ در کافی کلینی»، در بازسازی متون کهن حدیث شیعه، 1394ش، صص315-341.
غفوری‌نژاد، محمد؛ معرفت، محمد، «تحلیل مصدرشناختی احادیث الغیبة شیخ طوسی»، شیعهپژوهی در اسلام، 1396ش، ش57، صص 5- 28.
قاسم‌پور، محسن؛ علی‌اکبریان، مجتبی، «النوادر اشعری، مصدر حدیثی الکافی کلینی»، مطالعات فهم حدیث، 1396ش، ش1، صص 9- 33.
قربانی، محمد، «اسناد پرتکرار نشانی از منابع مکتوب الکافی»، حدیثحوزه، 1394ش، ش10، صص 113-136
کلبرگ، اتان، «آثار شیخ مفید در آثار سیدبن‌طاووس»، ترجمه علی قرائی و رسول جعفریان، مجموعه مقالات کنگره شیخ مفید، 1372ش، ش91، صص 3- 18.
کلینی، محمدبن یعقوب، الکافی، تصحیح علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران، دارالکتب‌الاسلامیة، 1407ق.
مدرسی‌طباطبایی، سیدحسین، میراث مکتوب شیعه از سه قرن نخست هجری، ترجمه رسول جعفریان و سید علی قلی قرائی، قم، کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران، 1383ش.
مردانی، مهدی، «مبانی و روش‌های بازیابی متون حدیثی کهن در سایه بازیابی کتاب زید بن وهب»، تحقیقات علوم قرآن و حدیث، 1392ش، ش1، صص 147-175.
معرفت، محمد؛ غفورینژاد، محمد، «بازشناسی مصادر احادیث کتاب الغیبة نعمانی»، شیعهپژوهی، 1397ش، سال چهارم، شماره چهاردهم، صص 5- 26.
مفید بجنوردی، امید، «چگونگی ارتباط کلینی با کتاب محمد بن مسلم در پرتو بررسی اسناد و داده‌های کتاب‌شناختی»، حدیث حوزه، 1398ش، ش 18، صص 61-96.
مسعودی، محمد، «بازشناسی مصادر الغیبة طوسی»، انتظار موعود، 1388ش، ش 28، صص 133- 152.
ملکی تراکمه‌ای، محمود، «بازیابی و اعتبارسنجی آثار علی‌بن‌مهزیار با تکیه بر بخش اصول کتاب الکافی»، حدیث حوزه، 1396ش، ش 14، صص 45- 68.
نجاشی، احمدبن علی، رجال، قم، اسلامی، 1365ش.
نعمانی، محمدبن‌ابراهیم، الغیبة، به تصحیح علی اکبر غفاری، تهران، صدوق، 1397ق.
نیل‌ساز، نصرت، خاورشناسان و ابنعباس، تهران، علمی و فرهنگی، 1393ش.
------------؛ رجائی‌فرد، ابوالفضل، «کارکرد فهرست‌های شیخ طوسی و نجاشی در تکمیل روش سزگین در بازیابی منابع آثار کهن روایی؛ مطالعه موردی کتاب الزهد حسین‌بن‌سعید اهوازی»، مطالعات فهم حدیث، 1396ش، ش1، صص 131- 158.