Document Type : Research
Authors
1 Ph.D. Student of Quran and Hadith, Ferdowsi University of Mashhad.
2 Associated Professor Department of Quran and Hadith, Ferdowsi University of Mashhad.
Abstract
In the narrative sources, there are reports and narrations that Imam Hassan and Imam Hussein (AS) were fundamentally different from each other; in such a way that these differences have had a great impact on the orientations and goals of each of those two Imams. These narrations consider Imam Mojtaba (AS) to be similar to the Prophet Mohammad (PBUH) and Imam Hussein (AS) to be similar to Imam Ali (AS) or Imam Mujtaba (AS) is attributed to the Prophet (PBUH), and Imam Hussein (AS) is attributed to Imam Ali (AS). Thus, Imam Mojtaba (AS) had a spirit of peace and Imam Hussein (AS) had a spirit of uprising and battle. Criticism of these narrations in terms of document and implication, with an analytical-critical approach, is something that has not been done before and the present study deals with it. Some narrations are unacceptable due to some problems; some have a cumulative conflict and some have a non-cumulative conflict; some can be explained with a deeper look, and then do not show any difference in approach between the two Imams. The result is that the difference between the opinion and characteristics of Hasanin (AS) as two Imams cannot be proved and those who resort to it do not have a strong reason for this and the density of evidence proves otherwise.
Keywords
ابن ابی‌حاتم رازی، عبدالرحمن بن محمد، الجرح و التعدیل، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، 1271ق.
ابن اثیر، أبوالحسن علی بن أبی‌الکرم، الکامل فی التاریخ، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ دوم، 1415ق.
ابن‌جوزی، أبوالفرج عبدالرحمن‌بن علی، کشف المشکل من حدیث الصحیحین، ریاض، دار الوطن، بی‌تا.
ابن‌حجر عسقلانی، احمدبن علی، الاصابه فی تمییز الصحابه، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1412ق.
______________________، تقریب التهذیب، سوریه، دارالرشید، 1406ق.
______________________، تهذیب التهذیب، بیروت، دارالفکر، 1404ق.
______________________، فتح الباری فی شرح صحیح البخاری، بیروت، دارالمعرفه، 1379ق.
ابن‌شعبه حرّانى، حسن بن على، تحف العقول، قم، جامعه مدرسین، چاپ چهارم، 1404ق.
ابن شهرآشوب مازندرانى، محمد بن على، مناقب آل ابی‌طالب (ع)، قم، علّامه، 1379ش.
ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ دمشق، بیروت، دارالفکر، 1415ق.
________________، ترجمه الإمام الحسین علیه السلام، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.
ابن‌عماد، ابوالفلاح، شذرات الذهب فی أخبار من ذهب، بیروت، دار ابن کثیر، 1406ق.
ابونعیم اصفهانی، معرفه الصحابه، ریاض، دارالوطن، 1419ق.
احمدبن‌حنبل، المسند، تحقیق شعیب الأرنؤوط، بیروت، مؤسسه الرساله، 1421ق.
احمدی ندوشن، محمدرضا و زمانی، محمدحسن، «بررسی انتقادی دیدگاه خاورشناسان درباره سیره حکومتی امام حسن مجتبی (ع)»، فصلنامه تاریخ اسلام، 1394ش، شماره64، صص43-67.
اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمه فی معرفه الأئمه، تبریز، بنی هاشمی، 1419ق.
بخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح البخاری، بیروت، دار ابن‌کثیر، 1423ق.
بغوی شافعی، ابومحمد، شرح السنه، بیروت، مکتب اسلامی، چاپ سوم، 1403ق.
پاکتچی، احمد و همکاران، مدخل حسن (ع) امام، دائره‌المعارف بزرگ اسلامی، جلد 20، ایران، انتشارات مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی، 1367ش.
ترمذی، محمد بن عیسی، السنن، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، بی‌تا.
_______________، الشمائل المحمدیه، بیروت، مؤسسه الکتب الثقافیه، 1412ق.
جعفریان، رسول، تاریخ سیاسی اسلام، قم، دلیل ما، چاپ هشتم، 1389ش.
حاکم نیشابوری، ابوعبدالله، المستدرک على الصحیحین، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1411ق.
حلّی، محمد بن یوسف، رجال العلامه الحلی، قم، شریف رضی، چاپ دوم، 1402ق.
خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، بی‌جا، 1413ق.
ذهبی، محمدبن احمد، سیر اعلام النبلاء، بیروت، مؤسسه الرساله، بی‌تا.
______________، الکاشف فی معرفه من له روایه فی الکتب السته، جده، دارالقبله للثقافه الإسلامیه، 1413ق.
______________، میزان الاعتدال، بیروت، دارالمعرفه، 1382ق.
سجستانی، ابوداود، السنن، بیروت، دار الکتاب العربی، بی‌تا.
سیدرضی، محمد بن حسین، نهج‌البلاغه، قم، هجرت، 1404ق.
سیوطی، جلال الدین، التوشیح، ریاض، مکتبه الرشد، 1419ق.
شهرستانی، محمد بن عبدالکریم، الملل و النحل، قاهره، چاپ محمدبن فتح‌الله بدران، 1368ق.
صدوق، محمد بن علی، الخصال، قم، جامعه مدسین، 1362ش.
طباطبایی، سید محمدحسین، شیعه در اسلام، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.
طبرانی، سلیمان بن أحمد، المعجم الکبیر، موصل، مکتبه العلوم والحکم، چاپ دوم، 1404ق.
______________، المعجم الاوسط، قاهره، دارالحرمین، 1415ق.
طبری، ابوالعباس، الریاض النضره فی مناقب العشره، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ دوم، بی‌تا.
طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم والرسل و الملوک، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1407ق.
عسکری، سیدمرتضی، نقش ائمه (ع) در إحیای دین، قم، نینوا، چاپ چهارم، 1392ش.
غزالی، ابوحامد، إحیاء علوم الدین، بیروت، دارالمعرفه، بی‌تا.
غضائری، احمد بن حسین، رجال ابن الغضائری، قم، مؤسسه اسماعیلیان، 1364ق.
مادلونگ، ویلفرد، جانشینی حضرت محمد، مشهد، آستان قدس رضوی، 1385ش.
متقی هندی، علی بن حسام‌الدین، کنز العمال فی سنن الاقوال و الافعال، بیروت، مؤسسه الرساله، چاپ پنجم، 1401ق.
مجلسی، محمدباقر، بحار‌الأنوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق.
مختار لیثی، سمیره، مبارزات شیعیان در دوره نخست خلافت عباسیان، مشهد، به نشر، 1385ش.
مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین (ع)، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1383ش.
نجاشی، احمد بن علی، رجال نجاشی، قم، مؤسسه نشر اسلامی، 1365ش.
نسائی، احمد بن شعیب، الخصائص، بیروت، دار‌الکتاب العربی، بی‌تا.
نعمانی، ابن أبی‌زینب، الغیبه، تهران، صدوق، 1397ق.
نمازی شاهرودی، علی، مستدرکات علم رجال الحدیث، تهران، فرزند مؤلف، 1414ق.
نوبختی، حسن بن موسی، فرق الشیعه، بیروت، دارالأضواء، 1404ق.
)